بررسی گسترده ی فقهی: قمار، قیادت، قیافه، کهانت و ... صفحه 122

بررسی سند ابن ادریس به جامع بزنطی

در مورد سند ابن ادریس به جامع بزنطی هم همین حرف را می زنیم؛ یعنی اگر ابن ادریس به جامع بزنطی سندی هم نداشته باشد _ هرچند اجمالاً می دانیم سند دارد _ مشکلی ایجاد نمی شود؛ چون جامع بزنطی در آن زمان معروف بوده و اطمینان وجود داشت که نسخ موجود، همان جامع بزنطی است و کسی در آن دسّ نکرده است، بنابراین اگر ابن ادریس سند هم نداشته باشد، مشکلی ندارد.

پس اگر کتابی معروف باشد و در انتساب آن به صاحبش شکی وجود نداشته باشد، احتیاجی به داشتن سند نیست. یکی از راه های تشخیص این که آیا کتابی معروف و قابل اعتماد بوده یا نه، این است که در کتب قدیمه جستجو کنیم و ببینیم آیا نامی از این کتاب در آن کتب برده شده تا معروف باشد یا این که نسخه ی استثنائی منحصر به فردی بوده است. امروزه بحمد الله با وجود رایانه، جستجو کردن آسان شده و با یک جستجوی ساده در مورد مثلاً جامع بزنطی، می توان به راحتی مشاهده کرد که چقدر در کتب قدیمه از آن نام برده شده است. به عنوان مثال در رساله ی ابوغالب زراری که از طایفه ی آل اعین است، در شرایع محقق حلّی، در منتهی المطلب علامه ی حلّی و در ذکری شهید