بررسی گسترده ی فقهی: قمار، قیادت، قیافه، کهانت و ... صفحه 165

2. تمسک به روایاتی که می فرماید: «لَا سَبَقَ إِلَّا فِی خُفٍّ أَوْ حَافِرٍ أَوْ نَصْلٍ»(1)؛ رهانی نیست مگر در خُف، حافر و نصل. این روایات صحت رهان را فقط در خُف، حافر و نصل اختصاص می دهد، بنابراین رهان در لعب به غیر آلات قمار، وضعاً باطل است.

عدم حرمت مراهنه در لعبی که قمار بر آن صدق نمی کند

بیان کردیم دلیل ما بر حرمت مراهنه ی در لعب به غیر آلات معدّه ی للقمار، صحیحه ی معمّر بن خلاد و مکاتبه ی ابراهیم بن عنبسه است. بنابراین از آن جایی که در این دو روایت تعبیر به «کُلُّ مَا قُومِرَ عَلَیْهِ فَهُوَ مَیْسِر» و «کُلُّ مَا قُومِرَ بِهِ فَهُوَ الْمَیْسِرُ» شده، می گوییم حرمت اختصاص به جایی دارد که بر آن قمار صدق کند و اگر احیاناً بر لعبی _ حتّی مع الرهان _ قمار صدق نکند یا شک در صدق قمار داشته باشیم،(2) نمی توانیم بگوییم تکلیفاً حرام

1- همان، ج19، کتاب السبق و الرمایه، باب3، ح1، ص252 و الکافی، ج5، ص50: مُحَمَّدُ بْنُ یَعْقُوبَ عَنْ عَلِیِّ بْنِ إِبْرَاهِیمَ عَنْ أَبِیهِ عَنِ ابْنِ أَبِی عُمَیْرٍ عَنْ حَفْصٍ عَنْ أَبِی عَبْدِ اللَّهِ- علیه السلام - قَالَ: لَا سَبَقَ إِلَّا فِی خُفٍّ أَوْ حَافِرٍ أَوْ نَصْلٍ یَعْنِی النِّضَالَ. ü همان، ح2، ص253 و الکافی، ج5، ص48: وَ [مُحَمَّدُ بْنُ یَعْقُوبَ] عَنِ الْحُسَیْنِ بْنِ مُحَمَّدٍ عَنْ مُعَلَّی بْنِ مُحَمَّدٍ عَنِ الْوَشَّاءِ عَنْ عَبْدِ اللَّهِ بْنِ سِنَانٍ عَنْ أَبِی عَبْدِ اللَّهِ- علیه السلام - قَالَ: سَمِعْتُهُ یَقُولُ: لَا سَبَقَ إِلَّا فِی خُفٍّ أَوْ حَافِرٍ أَوْ نَصْلٍ یَعْنِی النِّضَالَ.
2- اگر همان طور که بعضی لغویین مانند ابن منظور قمار را به مطلق مراهنه معنی کرده اند، معنی کنیم، نمی توان فرض کرد جایی مراهنه باشد، ولی قمار صدق نکند. ü لسان العرب، ج 5، ص113: قامَرَ الرجلَ مُقامَرَهً و قِماراً: راهنه و هو التقامرُ. (امیرخانی)