بررسی گسترده ی فقهی: قمار، قیادت، قیافه، کهانت و ... صفحه 287

«شَرُّ النَّاسِ عِنْدَ اللَّهِ یَوْمَ الْقِیَامَهِ الَّذِینَ یُکْرَمُونَ اتِّقَاءَ شَرِّهِمْ»(1)؛

بدترین مردم کسانی هستند که مردم آن ها را به خاطر ترس از شرشان مورد إکرام قرار می دهند.

امّا به نظر ما این روایت دلالتی بر وجوب مدح ندارد و فقط بیان می کند کسانی که از ترس شرشان مردم آن ها را اکرام می کنند، بدترین مردم هستند.

امّا اصل مطلب درست است که اگر ضرری که جایز التحمل نیست از طرف شروری متوجه کسی باشد _ مثلاً جانش در خطر افتد _ و با مدح بتواند از آن خلاصی پیدا کند، از باب مقدمه ی واجب _ که حفظ جان و مال باشد _ چنین مدحی واجب می شود.

نکته ی اخلاقی پیرامون مدح بی جا

گرچه ما نتوانستیم علی الاطلاق حرمت مدح بی جا را اثبات کنیم، امّا بلاشبهه این عمل مذموم است _ خصوصاً اگر آثاری بر آن مترتب شود _ ما طلبه ها هم خیلی در معرض آن هستیم.

روایات متعددی بیان می کند کسی نباید طمع در مدح شدن

1- وسائل الشیعه، ج16، تتمه کتاب الجهاد، بقیه أبواب جهاد النفس، باب 70، ح8، ص31 و الکافی، ج2، ص327: وَ [مُحَمَّدُ بْنُ یَعْقُوب] عَنْ عَلِیٍّ عَنْ أَبِیهِ عَنِ النَّوْفَلِیِّ عَنِ السَّکُونِیِّ عَنْ أَبِی عَبْدِ اللَّهِ- علیه السلام - قَالَ: قَالَ رَسُولُ اللَّهِ- صلی الله علیه و آله و سلم -: شَرُّ النَّاسِ عِنْدَ اللَّهِ یَوْمَ الْقِیَامَهِ الَّذِینَ یُکْرَمُونَ اتِّقَاءَ شَرِّهِمْ.