کتابخانه بالقرآن

بررسی گسترده ی فقهی: قمار، قیادت، قیافه، کهانت و ... صفحه 30

مراد از «النهبه»(1) چیزی است که در عروسی روی سر عروس می ریزند و یا احتمالاً چیزی که به جهت دیگری پخش می کردند. حدس زده می شود نهبه دو نوع بوده؛ گاهی آن را می ریختند تا هر کسی می خواهد بردارد، این قسم مانعی ندارد. گاهی هم به قصد برداشتن افراد خاصی می ریختند ولی عدّه ی دیگری می آمدند و آن را نهب و غارت می کردند که این قسم حرام است.

دلالت این صحیحه بر حرمت به خاطر لفظ «لَا تَصْلُحُ» جای تأمل است. اگر «لَا تَصْلُحُ» در این جا به معنای حرمت باشد، قاعدتاً مراد از نهبه، نهبه ای است که دیگران اجازه ی برداشت آن را نداشتند، ولی اگر مقصود نهبه ای باشد که از بعضی روایات

1- لسان العرب، ج 1، ص773: النَّهْبُ: الغَنیمه. و الانْتِهابُ: أَن یأْخُذَه مَنْ شاءَ. و الإِنْهاب: إِباحَتُه لمن شاءَ. و نَهَبَ النَّهْبَ یَنْهَبُه نَهْباً و انْتَهَبَه: أَخذه. و أَنْهَبَه غَیرَه: عَرَّضَه له؛ یقالُ أَنْهَبَ الرجلُ مالَه، فانْتَهبوه و نَهَبُوه، و ناهَبُوه: کلُّه بمعنًی. و نَهَبَ الناسُ فلاناً إِذا تَناولوه بکلامهم؛ و کذلک الکلبُ إِذا أَخَذَ بعُرْقُوبِ الإِنسان، یقال: لا تَدَعْ کلْبَک یَنْهَبِ الناسَ. و النُّهْبَه، و النُّهْبَی، و النُّهَیْبَی، و النُّهَّیْبَی: کلُّه اسمُ الانْتِهاب، و النَّهْبِ. و قال اللحیانی: النَّهْبُ ما انْتَهَبْتَ؛ و النُّهْبهُ و النُّهْبی: اسمُ الانْتِهابِ. النَّهْبُ: الغارهُ و السَّلْبُ؛ أَی لا یَخْتَلِسُ شیئاً له قیمهٌ عالیهٌ. و کان للفِزْرِ بَنُونَ یَرْعَوْنَ مِعْزاه، فتَواکلُوا یوماً أَی أَبَوْا أَنْ یَسْرَحُوها، قال: فساقَها، فأَخْرَجَها، ثم قال للناس: هی النُّهَّیْبَی، و روی بالتخفیف أَی لا یَحِلُّ لأَحدٍ أَن یأْخُذَ منها أَکثر من واحدٍ ... . قال ابن الأَثیر: النُّهْبَی بمعنی النَّهْبِ، کالنُّحْلی و النُّحْلِ، للعَطِیَّهِ. قال: و قد یکون اسمَ ما یُنْهَبُ، کالعُمْرَی و الرُّقْبی.