بررسی گسترده ی فقهی: قمار، قیادت، قیافه، کهانت و ... صفحه 348

اختصاص به شعر ندارد و شامل نثر هم می شود.(1)

هجاءِ در اشعار، در گذشته خیلی مورد ابتلاء بوده ولی الان بحمد الله فروکش کرده؛ چون اصل شعر هم در آن حدّی که در گذشته معمول بوده مورد استفاده قرار نمی گیرد. در آن زمان تقریباً مهم ترین رسانه و وسیله ی تبلیغی شعر بوده و همیشه شاهان، خلفاء و ... شعرایی را به نفع خود استخدام می کردند.

شعر اثر نافذی در جامعه دارد و اگر در طریق صحیح استفاده

1- مفتاح الکرامه فی شرح قواعد العلامه، ج 12، ص210: فی حرمه هجاء المؤمنین ... و فی «التذکره» لا خلاف فیه. و فی «المنتهی و کشف اللثام» الإجماع علیه للنصوص من الکتاب و السنّه لما فیه من إیذائهم و تأنیبهم و إذاعه أسرارهم و لأنّه غیبه فی بعض أفراده سواء کان شعراً أو غیره کما فی «الکتاب» فی الشهادات و غیره. و قد یتوهّم من عبارات بعضهم حیث یفسّرون الهجاء بذکر المعائب بالأشعار اختصاص التحریم بالشعر. ü شرح الشیخ جعفر علی قواعد العلامه ابن المطهر، ص48: هجاء المؤمنین و هو ذمّهم بالشعر أو مطلقاً علی اختلاف الرأیین و یقیّد حینئذٍ للمقابله و یزید علی الغیبه باقتضائه الدوام فیکون کذمّ جعل مثلًا أو رقم فی طومار یعرض علی الأعقاب و لذلک عمّ حکم المؤمنین عدولهم و فسّاقهم ... .