بررسی گسترده ی فقهی: قمار، قیادت، قیافه، کهانت و ... صفحه 355

لفظ هجاء، ظاهراً در روایات ذکر نشده امّا چون حداقل مصداق یکی از این امور: همز، لمز، اکل لحم، تعییر، إذاعه ی سرّ، بهتان و ... است، حرام می باشد.

از حیث کبیره بودن هم در مورد بعض گناهان قبلاً به طور مفصل بحث کرده ایم و معیار کلّی هم ارائه دادیم که چندان نیاز به بحث بیشتر نمی باشد.

هجاء مصداق غیر قابل تفکیک اهانت

هجاء گرچه ممکن است همیشه تحت عناوینی مثل همز، لمز، اکل لحم و ... که مرحوم شیخ ذکر فرمودند قرار نگیرد، ولی چون همیشه تحت عنوان عام اهانت مؤمن قرار می گیرد _ زیرا هر هجوی توهین به مؤمن است _ پس اگر حتّی تحت هیچ یک از آن عناوین هم نباشد، حداقل تحت عنوان اهانت حرام است.

روایات با تعابیر تندی از اهانت به مؤمن تحذیر کرده که دلالتشان بر حرمت روشن است، از جمله:

_ صحیحه ی ابان بن تغلب:

مُحَمَّدُ بْنُ یَعْقُوبَ عَنْ عِدَّهٍ مِنْ أَصْحَابِنَا عَنْ أَحْمَدَ بْنِ مُحَمَّدِ بْنِ خَالِدٍ عَنْ إِسْمَاعِیلَ بْنِ مِهْرَانَ عَنْ أَبِی سَعِیدٍ الْقَمَّاطِ عَنْ أَبَانِ بْنِ تَغْلِبَ عَنْ أَبِی جَعْفَرٍ- علیهما السلام - لَمَّا أُسْرِیَ بِالنَّبِیِّ- صلی الله علیه و آله و سلم - قَالَ: یَا رَبِّ مَا حَالُ الْمُؤْمِنِ عِنْدَکَ؟ قَالَ: یَا مُحَمَّدُ مَنْ أَهَانَ لِی وَلِیّاً فَقَدْ بَارَزَنِی بِالْمُحَارَبَهِ وَ أَنَا