بررسی گسترده ی فقهی: قمار، قیادت، قیافه، کهانت و ... صفحه 438

در اشتراء، ثمن را فدای قرآن می کند و قرآن را به دست می آورد، ولی در بیع، قرآن را در مقابل ثمن می دهد _ هدیه ی معوضه نیز اشکالی ندارد؛ چون هدیه ی معوضه که «تملیکُ عینٍ بعوضٍ» نیست تا مورد نهی قرار بگیرد بلکه پولی به صاحب قرآن هدیه می دهد به شرطی که او نیز قرآنش را هدیه دهد. بنابراین مناسب است خطباء نیز در منابر این موضوع را به جهت تکریم قرآن و رعایت احتیاط و استحباب به مردم خاطرنشان کنند.

بنا بر حرمت بیع مصحف، آیا معامله باطل است؟

این مسأله طبق مبنایی که انتخاب کردیم که بیع قرآن کراهت دارد، جایگاهی ندارد ولی بنا بر مبنای حرمت بیع قرآن این سؤال مطرح است که آیا حرمت وضعی دارد یا خیر؟

نهی در معاملات علی الاطلاق موجب فساد نیست و اکثر متأخرین _ و نیز شاید اکثر متقدمین _ نیز این مطلب را پذیرفته اند که نهی در معاملات به طور مطلق موجب فساد نیست. بله اگر نهی به حاق تبادل از حیث قرار دادن ثمن در مقابل مثمن تعلق بگیرد جای تأمل است، هرچند باز عقلاً این احتمال وجود دارد که قرار دادن ثمن در مقابل مثمن تکلیفاً حرام باشد، ولی وضعاً صحیح و مورد امضاء باشد. کما این که در این جا هم بعضی قائلند نهی موجب فساد نیست و ابوحنیفه گفته نهی در معاملات حتّی مقتضی صحت نیز هست!