بررسی گسترده ی فقهی: قمار، قیادت، قیافه، کهانت و ... صفحه 467

بررسی قرائن مذکور بر اطلاق روایت «الاسلام یعلو و لا یعلی علیه»

امّا در مورد روایتی که بیان می کرد پیامبر اکرم- صلی الله علیه و آله و سلم - همین قدر هم حاضر نبودند که جنازه ی یهودی علوّ و برتری بر سر مبارک حضرت داشته باشد می گوییم:

اولاً: مربوط به مورد خاصی است.

ثانیاً: نمی دانیم علی وجه الوجوب بوده یا علی وجه الاستحباب. بله، این مقدار را می پذیریم که مرجوح است مسلمان در شرایطی قرار گیرد که کافری علوّ بر او داشته باشد، امّا این که به عنوان حکم الزامی در همه جا باشد، نمی توانیم بپذیریم.

در مورد روایت «لا تبدءوهم بالسلام و اضطروهم إلی أضیق الطرق و لا تساووهم فی المجالس» هم در حدّ خودش اگر از لحاظ سند تمام باشد ملتزم می شویم، ولی چون سند ندارد گرچه باز از باب تسامح در ادلّه ی سنن نیز اگر معارض به جهات دیگر نباشد مشکلی ندارد، ولی این که بتواند شاهد باشد بر این که هر نوع استعلائی از هر چیزی که صبغه ی اسلام دارد بر هر چیزی که صبغه ی غیر اسلام دارد واجب باشد، نمی توانیم به صرف این دو روایت ملتزم شویم!

امّا در مورد عمل فقهاء می گوییم استنادشان به این روایت به عنوان یک حکم شرعی ثابت نیست؛ زیرا شاید به خاطر عقد ذمه بوده است. در مباحث مربوط به عقد ذمه که در کتاب الجهاد