ربا و راه های گریز از آن صفحه 150

3 _ مالک و عبد

پیامبر صلی الله علیه و آله فرمود:

میان مالک و بنده اش ربا نیست(1) (و می توانند از یکدیگر ربا بستانند).(2)

4 _ مسلمان و کافر

دریافت ربا از کافر حربی اشکال ندارد.(3) پیامبر صلی الله علیه و آله فرمود:

میان ما و کافرانی که با ما در حال جنگ هستند (در ذمّه مسلمانان نیستند) ربا نیست. ما از آنان ربا می ستانیم، ولی به آنان ربا نمی دهیم.(4)

در موردکافر ذمّی اختلاف است. برخی از عالمان ربا گرفتن از کافر ذمّی را جایز نمی شمارند.(5)

سرّ جوازِ گرفتن ربا از کافر حربی شاید این باشد که همان گونه که کافر حربی خود، نزد مسلمان حرمتی ندارد، سرمایه او نیز احترامی ندارد. شیخ طوسی در این زمینه می فرماید:

میان مسلمان وکافر حربی ربا نیست؛ زیراکافر و اموالش در صورت پیروزی مسلمانان در شمار غنایم هستند.(6)

1- شیخ صدوق، من لا یحضره الفقیه، قم، انتشارت جامعه مدرسین، 1414ه . ق، ج 3، ص 277، ح 4003.
2- جواهرالکلام، ج 23، ص 380.
3- تحریر الوسیله، کتاب البیع، ج 1، ص 513، مسأله 9؛ جواهرالکلام، ج 23، ص 378، باب تتمه مسائل فیها؛ مجمع الفائده و البرهان، ج 8 ، ص 490؛ تحریر الوسیله، ج 1، ص 513.
4- من لا یحضره الفقیه، ص 277، ح 4003.
5- شیخ طوسی، النهایه، قم، انتشارات جامعه مدرسین، ج 2، ص 118؛ علامّه حلّی، مختلف الشیعه، ج 5 ، ص 112.
6- شیخ طوسی، النهایه، قم، انتشارات جامعه مدرسین، ج 2، ص 118؛ علامّه حلّی، مختلف الشیعه، ج 5 ، ص 112.