- پیش گفتار 4
- بخش اول: مسائل اساسی و پیش نیازها 8
- اشاره 8
- ربا در لغت و اصطلاح شرع و اقتصاد 8
- اشاره 9
- تاریخ جایز شمردن رباخواری 9
- الف) رباخواری در ملّت های باستان 10
- 3 _ آشوریان 10
- 4 _ هند 10
- 2 _ بابل 10
- 1 _ سومریان 10
- 6 _ یونان و روم 11
- 5 _ مصر باستان 11
- 1 _ یهودیّت 13
- اشاره 13
- ب) رباخواری در اروپای قرون وسطا و رنسانس 13
- 2 _ رویکرد کلیسا در اروپای قرون وسطا 15
- 3 _ اقتصاد پس از رنسانس تا عصر جدید 17
- 1. یونان 19
- اشاره 19
- تاریخ تحریم رباخواری 19
- الف) ملّت های باستان 19
- اشاره 19
- 3. عربستان 20
- 2. روم 20
- اشاره 21
- 1. آیین یهودیّت 21
- ب) ادیان آسمانی 21
- 2. آیین مسیحیّت 22
- 3. آیین اسلام 23
- پی آمدهای زیان بار ربا 26
- الف) آثار فردی 26
- اشاره 26
- اشاره 26
- 1. کینه جویی 32
- 2. ترس و دلهره همیشگی 33
- 3. بخل ورزیدن 34
- ب) آثار زیان بار اجتماعی 36
- 1. ایجاد فاصله طبقاتی 36
- اشاره 36
- 2. رواج بی کاری 38
- 3. تورّم 40
- 4. نابودی جامعه از جهت فرهنگی، اقتصادی و اجتماعی 40
- 5. استعمار کشورهای وام گیرنده از سوی کشورهای وام دهنده 46
- اشاره 50
- 1. ربا در جامعه بین المللی 50
- مصادیق ربا 50
- 2. ربا در بانک ها و دولت ها 51
- 3. ربا در داد و ستدهای مردمی 56
- اشاره 58
- بخش دوم: تحریم ربا در اسلام 58
- آثار تدریجی بودن تحریم ربا 59
- اشاره 59
- 1 _ ناپسند شمردن رباخواری 60
- 2 _ آوردن حکایت عبرت آموز رباخواری یهود 60
- 4 _ تحریم قاطع و فراگیر ربا 61
- 3 _ تحریم ربای فاحش 61
- پی آمدهای نظریه تدریج 61
- پی آمد نظریّه تدریج از نظر کاربردی 63
- اشاره 64
- 1. مرحله اول به صورت پند و اندرز 64
- تحریم ربا در قرآن 64
- 2. مرحله دوم به شکل عبرت آموزی از یهود 65
- 3. مرحله سوم به صورت نهی جزیی در بعضی موارد یا نهی آشکار ابتدایی 65
- 4. مرحله چهارم به صورت تحریم مطلق ربا 66
- چند نکته تفسیری در آیات ربا 67
- ربا در روایات 73
- تحریم ربا از دیدگاه عقل 78
- اجماع بر تحریم ربا 78
- گونه های ربا 80
- الف _ ربای معاملی 80
- اشاره 80
- اشاره 80
- شرایط ربای معاملی 83
- معیار کیل و وزن دار بودن چیست؟ 84
- اشاره 87
- ب _ ربای قرض 87
- موضوع ربای قرض 87
- فراگیر بودن ربای معاملی 87
- د _ ربای تولیدی 88
- ج _ ربای مصرفی 88
- ه _ ربای جلی و ربای خفی 89
- و _ ربای جاهلی و غیر جاهلی 90
- دیدگاه فقیهان اهل سنت در زمینه تحریم اقسام ربا 91
- دیدگاه فقیهان شیعه درباره تحریم اقسام ربا 93
- تاریخ و انواع پول 96
- اشاره 96
- اشاره 96
- اشاره 96
- داد و ستدهای ربوی پولی 96
- تعریف پول 96
- بخش سوم: تاریخ و انواع پول 96
- 1 _ پول کالایی 96
- 2 _ پول فلزی 97
- 3 _ پول کاغذی 98
- 5 _ شبه پول 102
- 4 _ پول تحریری 102
- پول پایه در صدر اسلام 103
- اشاره 103
- ارزش ذاتی یا اعتباری بودن پول در صدر اسلام 104
- قیمی یا مثلی بودن پول 106
- بخش چهارم: حیله های شرعی گریز از ربا 111
- اشاره 111
- مخالفان حیله های شرعی فرار از ربا 112
- موافقان حیله های شرعی فرار از ربا 117
- 1 _ مضاربه 119
- اشاره 119
- داد و ستدهای جای گزین ربا 119
- 2 _ شراکت 122
- 3 _ فروش قسطی 123
- 4 _ داد و ستدهای سَلَف (پیش فروش) 124
- 5 _ مزارعه 125
- 7 _ جعاله 126
- 6 _ مساقات 126
- شبهه ها درباره حرمت ربا 127
- اشاره 127
- 1. اختصاص حرمت ربا به ربای جاهلی 129
- 2 _ اختصاص تحریم ربا به ربای مصرفی 134
- 3 _ حلال بودن ربا تا میزان جبران تورّم 142
- 4 _ فرق میان بهره و ربا 146
- اشاره 148
- 1 _ ربای میان زن و شوهر 148
- 5 _ استثناهای ربا 148
- 2 _ پدر و فرزند 149
- 3 _ مالک و عبد 150
- 4 _ مسلمان و کافر 150
- 1 _ فاسق بودن رباخوار 151
- اشاره 151
- کیفر دنیایی رباخوار 151
- اشاره 151
- بخش پنجم: کیفر رباخوار 151
- 2 _ اثبات کفر برای رباخوار 152
- 3 _ در آتش سوختن رباخوار و سوزاندن سرمایه او 152
- 1 _ هلاکت جامعه 153
- اشاره 153
- کیفر عمومی رباخوار در دنیا 153
- کیفر رباخوار در آخرت 153
- 2 _ وقوع زلزله و خورشیدگرفتگی 153
- الف _ کیفر در برزخ 153
- 1 _ رباخوار از اصحاب آتش است. 154
- 3 _ انگشت نما بودن در روز قیامت 154
- 2 _ ربا نابود کننده عمل انسان است. 154
- ب _ مجازات در قیامت 154
- مجازات ربا و حیله های ربوی در قانون مجازات های اسلامی 155
- بخش ششم: بانک و تسهیلات بانکی 157
- اشاره 157
- بانک 157
- تعریف بانک 157
- اشاره 157
- تاریخ بانک داری 158
- بانک داری در ایران 159
- برخورد اندیشمندان دینی با مسأله بانک داری 161
- اقسام بهره های بانکی (ربوی و غیر ربوی) 164
- اشاره 167
- چگونگی مشارکت مردم در بانک ها(ی جمهوری اسلامی ایران) 167
- 1 _ حساب جاری (قرض الحسنه) 168
- 3 _ سپرده های سرمایه گذاری مدّت دار 169
- 2 _ حساب پس انداز (قرض الحسنه) 169
- الف) قراردادهای مشارکتی 171
- ویژگی های قراردادهای مشارکتی 171
- اشاره 171
- انواع تسهیلات اعطایی بانک ها به مردم 171
- اشاره 171
- اشاره 172
- ب) قراردادها با بازدهی ثابت 172
- محدودیت های قراردادهای مشارکتی 172
- ج) قراردادهای با بازدهی متغیّر 174
- اشاره 174
- ویژگی های قراردادهای با بازدهی ثابت 174
- ویژگی های قراردادهای با بازدهی متغیّر 175
- د) قرض الحسنه 176
- عملکرد بانک ها در جمهوری اسلامی ایران 176
- راه کارهای مناسب برای بانک داری بدون ربا 181
- نقش رسانه در توجه دادن مسئولان و مردم به اهمیّت پدیده ربا 186
- بخش هفتم: همراه با برنامه سازان 186
- اشاره 186
- نقد و بررسی عملکرد رسانه در زمینه پدیده رباخواری 187
- پیشنهادهای برنامه ای در سطح کلان 188
- پیشنهادهای برنامه ای 190
- پرسش های مردمی 191
- پرسش های کارشناسی 191
- سخن پایانی 194
- کتاب نامه 195
حدّاقل یک سال از تاریخ تودیع پذیرفته می شود. هم چنین پس از سررسید، تمدید سپرده به مدّت های بیش تر با تابعی از ضرایب سه ماهه ممکن خواهد بود.
انواع تسهیلات اعطایی بانک ها به مردم
اشاره
انواع تسهیلات اعطایی بانک ها به مردم(1)
شیوه های اعطای تسهیلات بانکی موجود در قانون بانک داری بدون ربا، در جمهوری اسلامی ایران (قراردادهای بانکی) را با توجّه به ماهیّتشان، در یک تقسیم بندی کلّی به چهار گروه می توان تقسیم کرد:
1 _ قراردادهای مشارکتی؛
2 _ قراردادهای با بازدهی ثابت؛
3 _ قراردادهای با بازدهی متغیّر؛
4 _ قرض الحسنه.
الف) قراردادهای مشارکتی
اشاره
الف) قراردادهای مشارکتی
در این قراردادها، با نک تمام یا بخشی از سرمایه مورد نیاز یک فعالیّت اقتصادی (تولیدی، تجاری یا خدماتی) را فراهم می کند و در پایان، برابر قراردادی که با پیمان کار اقتصادی بسته است، سود فعالیت مورد نظر را تقسیم می کند. این قراردادها عبارت اند از: مشارکت مدنی، مشارکت حقوقی، مضاربه، مزارعه و مساقات.
ویژگی های قراردادهای مشارکتی
1- بانک داری اسلامی، صص 169 به بعد؛ پول، ارز و بانک داری، صص 250 به بعد؛ مجموعه قوانین پولی و بانکی و سایر قوانین مربوطه، ج 3، ص 983؛ پول و بانک داری، ص 176؛ اکبر پیروزفر، «مقاله مقررات جدید بانک داری»، سلسله مقالاتی پیرامون بانک داری اسلامی، ش 6 ، بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران، ص 193 به بعد.