ربا و راه های گریز از آن صفحه 34

می گیرد و همه این ها سبب می شود که انسان رباخوار همیشه در دلهره و نگرانی به سر برد. چنان که پیش تر گذشت، چون در نظام ربوی، فرد رباخوار یکباره و بدون سختی سرمایه دار می شود و به سختی ها و چالش های زندگی عادت نکرده است، ازاین رو، در هنگام بلاها، سست و ناتوان می گردد و از سویی، در سختی هایی که از ناحیه رباخواری به او می رسد، چون امیدی به پاداش آخرتی ندارد، زودتر از دیگران از پا در می آید و چون در این حال، خود را زیان دیده در هر دو دنیا می یابد، بنابراین، نگرانی اش افزون می گردد.

3. بخل ورزیدن

3. بخل ورزیدن

امام صادق علیه السلام می فرماید:

بخیل کسی است که سرمایه ای را از راه غیر حلال به دست آورد و در راه غیر حلال نیز به کار گیرد.(1)

بی گمان مالی نامشروع تر و حرام تر از ربا نیست؛ زیرا خداوند انسان رباخوار را به جنگ با خود فراخوانده است. انسان رباخوار با زیر پا گذاشتن حدود شرعی و عواطف انسانی، خود را در مسیر خلاف فطرت و راهی غیر مستقیم می اندازد. چنین انسانی هنگام مصرف سرمایه هایی که از این راه های نامشروع به دست آورده است، با پریشانی رفتار می کند و چون وی نسبت به اموالش حساب های درصدی و سودهای روزانه و ماهانه باز کرده است، هنگام مصرف آن ها حساب سودهای زودرس و بادآورده پول های خود را نیز در نظر می آورد و از مصرف کردن آنها خودداری می کند؛ یعنی با وسوسه های شیطانی در انباشتن ثروت، خود و خویشانش را از نعمت سرمایه اش محروم می سازد.