ربا و راه های گریز از آن صفحه 60

صفحه 60

آماده سازی مردم در طول زمان، حکم حرام بودن آن را صادر کرد، حکم ربا نیز به گونه تدریجی صورت گرفت؛ زیرا ربا نیز هم چون شراب در جامعه آن روز عربستان فراگیر بود و صدور یکباره حکم حرام بودن آن غیر قابل پذیرش می نمود.(1)

بر این اساس، خداوند در چهار مرحله حکم به تحریم ربا داد:(2)

1 _ ناپسند شمردن رباخواری

آن چه به عنوان ربا می پردازید تا در اموال مردم فزونی یابد، نزد خدا فزونی نخواهد یافت و آن چه را به عنوان زکات می پردازید و تنها رضای خدا را خواستارید، (مایه برکت است.) کسانی که چنین می کنند، دارای پاداش چندین برابرند. (روم: 39)

خداوند در این آیه، با قرار دادن زکات در برابر ربا و دادن پاداش چند برابر برای زکات و نه ربا، ناخرسندی خود را از این کار ابراز می دارد؛

2 _ آوردن حکایت عبرت آموز رباخواری یهود

به سبب ستمی که از یهود صادر شد و (نیز) به سبب جلوگیری بسیار آن ها از راه خدا، بخشی از چیزهایی پاکیزه را که بر آن ها حلال بود، حرام کردیم و


1- میان تحریم تدریجی ربا، با خمر فرقی هست و آن این که در ربا از آغاز مردم را در همه موارد از خوردن ربا نهی می کنند. [البته نهی تحریمی در مرحله آخر است، ولی در همان حدّی که برای آماده کردن مردم است، همه حالات را در بر می گیرد.] برخلاف نهی در خمر که از آغاز برخی حالات را نهی می کند؛ مانند شراب خواری در حالت نماز نه در همه حالات [شاید از این نکته زشتی شدید ربا نسبت به خمر و دیگر موارد استفاده شود؛] الرّبا و اکل المال بالباطل، ص 17.
2- ابن تیمیّه مرحله اول تحریم ربا در آیه «و لا تمنن تستکثر؛ [ای پیامبر] منّت مگذار و فزونی مخواه» مدثّر: 6 می داند. وی می گوید: آیه از این که هدیه ای به کسی بدهی و انتظار زیادی داشته باش، نهی می کند. (الجامع فی اصول الرّبا، ص 28). طبرسی نیز از ابومسلم نقل می کند که این آیه بر نهی از ربا دلالت دارد (تفسیر مجمع البیان، ج 10، ص 581).
کتابخانه بالقرآن کتابخانه بالقرآن
نرم افزار موبایل کتابخانه

دسترسی آسان به کلیه کتاب ها با قابلیت هایی نظیر کتابخانه شخصی و برنامه ریزی مطالعه کتاب

دانلود نرم افزار کتابخانه