ربا و راه های گریز از آن صفحه 78

اجماع بر تحریم ربا

اجماع بر تحریم ربا

تقریبا بیش تر فقیهان یکی از دلیل های حرام بودن ربا را «اجماع» می دانند. شهید ثانی دلیل حرمت ربا را افزون بر نص، اجماع می داند.(1) در کتاب تحریر الوسیله امام خمینی رحمه الله چنین آمده است:

حرام بودن ربا به دلیل کتاب سنّت و اجماع مسلمانان، ثابت شده است، بلکه بعید نیست از ضروریّات دین باشد.(2)

نویسنده جواهر الکلام نیز مانند بیش تر فقیهان، حرام بودن ربا را بر اساس نص (قرآن و سنّت) و اجماع می داند.(3) محقّق اردبیلی نیز در کتاب مجمع الفائده و البرهان، اجماع را به عنوان یکی از دلیل های تحریم ربا بر می شمارد.(4)

ماوردی در این باره می نویسد:

مسلمانان بر تحریم ربا اجماع دارند؛ گرچه در فروع و کیفیّت تحریم آن اختلاف دارند.(5)

تحریم ربا از دیدگاه عقل

تحریم ربا از دیدگاه عقل

فقیهان و مفسران درباره حرام بودن ربا از دیدگاه عقل به طور جداگانه بحث نکرده اند. شاید علّت این بوده است که به دلیل روشن بودن حرمت آن از نظر قرآن و سنّت، به طرح مسأله ربا از دیدگاه عقل به طور جداگانه نیازی نمی دیده اند. البتّه به طور خلاصه برخی گفته اند که ربا از دیدگاه عقل حرام

1- شهید اول، الدّروس الشّرعیّه، قم، انتشارات جامعه مدرسین، 1414 ه . ق، ج 3، ص 293.
2- تحریرالوسیله، ج 1، ص 536 .
3- جواهرالکلام، ج 23، ص 322.
4- جواهرالکلام، ج 23، ص 451.
5- ابی الحسن علی بن محمد بن حبیب الماوردی، الحاوی الکبیر، بیروت، دارالکتب العلمیّه، 1414 ه . ق، جزء پنجم فی فقه الامام الشّافعی.