ربا و راه های گریز از آن صفحه 88

را جایز نمی شمارد،(1) ولی دیگر فرقه های اهل سنّت و امامیّه قرض را در کلّیه اشیا صحیح دانسته و گفته اند: اگر مال مثلی باشد، مثل آن به عهده قرض گیرنده می آید، ولی اگر قیمی باشد، قیمت آن شی ء را بدهکار می شود.(2)

ج _ ربای مصرفی

ج _ ربای مصرفی

با توجه به هدف گیرنده وام، می توان وام قرضی را دوگونه دانست: اگر گیرنده وام می خواهد وام را در نیازهای روزمرّه و اوّلیه خود، مانند تهیّه مسکن و هزینه ازدواج، درمان بیماری و...مصرف کند، به این قسم ربای مصرفی می گویند؛ یعنی ربایی که از شخصی گرفته می شود که وام را برای مصرف در نیازهای اولیه زندگی دریافت کرده است. در مقابل این ربا، ربای تولیدی قرار دارد.

د _ ربای تولیدی

د _ ربای تولیدی

بعضی مواقع گیرنده وام، وام را برای سرمایه گذاری در امور تجاری و صنعتی به کار می گیرد که به طبع این وام سودآوری خواهد داشت. هرچند گاهی ضرر و زیان هایی را نیز در پی دارد. این قسم را ربای تولیدی می نامند؛ یعنی ربایی که از وامی گرفته می شود که در امور تولیدی هزینه شده است.

این تقسیم از این رو اهمیّت دارد که چندی است برخی از فقیهان و اقتصاددانان، ربا در قسم اول را حرام می دانند، ولی ربا در قسم دوم را جایز می شمارند.