- مقدمه 1
- 1- در کوچههای بغداد 3
- 2- نهی منکر ابوبصیر از مجلس میگساری و موسیقی همسایهاش 5
- فصل اول: پیشینه موسیقی 8
- اشاره 8
- مخترع موسیقی 9
- اختراع موسیقی و غنا 9
- مخترع غنا 10
- سابقۀ موسیقی در ایران 11
- پیشرفت چشمگیر موسیقی بین اعراب 12
- ورع و پرهیزگاری ایرانیان آن زمان 13
- موسیقی در جنگ های صدر اسلام 13
- موسیقی یکی از ابزار استعمار است 14
- در برنامه استعمار 16
- فصل دوم : مفهوم غنا و موسیقی 20
- اشاره 20
- اشاره 21
- 1- معنای لغوی موسیقی 21
- انواع موسیقی به لحاظ کاربرد محتوایی 24
- 1- موسیقی اصیل و سنتی و غیر سنتی 24
- اشاره 24
- 2- موسیقی حرام 25
- 4- موسیقی مفید 27
- 5- موسیقی مبتذل 27
- 3- موسیقی متعالی یا عرفانی 27
- موسیقی غم انگیز 28
- چند استفتاء 28
- موسیقی نیرو بخش 28
- 6- موسیقی بیهوده 28
- موسیقی کوتاه 29
- 2- مفهوم نوت = نت 29
- موسیقی تفریحی 29
- 3- معنای لغوی غناء 30
- 4- معنای ترجیع 30
- اشاره 31
- 5- معنای طرب (مطرب) 31
- 1- طرب مفرَّح و حزن انگیز 32
- انواع طرب 32
- 2- طرب خیالی 33
- 3- طرب روحی 33
- 5- معنای لهو 35
- 4- طرب نفسی 35
- سخنان بزرگان پیرامون تعاریف واژههای موسیقی و غنا 36
- موسیقی مطرب و لهوی 37
- موسیقی مطرب 37
- استثنائات از حرمت غناء در تاریخ 39
- مستثنیات موسیقی و غنا 39
- خوب خواندن و غناء دوتاست 40
- صدای خوب مانعی ندارد 41
- غنا و موسیقی در مجلس عروسی زنانه 41
- شرایط سه گانه 43
- فصل سوم : آثار و عواقب غنا و موسیقی 45
- اشاره 45
- کار اعصاب و تأثیر موسیقی بر آن 46
- موسیقی موجب اخلال در دستگاههای مختلف بدن 49
- اشاره 49
- 1- موسیقی مهمترین موجد ضعف اعصاب 50
- 3- موسیقی عامل رکود 51
- 2- موسیقی عامل ضعف اراده و توجه غیر طبیعی 51
- 4- موسیقی عامل فشار خون 52
- 6- موسیقی عامل بزرگ اشاعۀ فحشاء 53
- 5- موسیقی عامل دیوانگی 53
- 7- موسیقی در هم شکنندۀ عواطف 54
- 8- کم کردن رغبت مطالعه 54
- 9- تضعیف بینایی 55
- 10- کوتاهی عمر 55
- اشاره 55
- موسیقی دشمن سرسخت طول عمر است 56
- 11- جنون و دیوانگی 57
- اشاره 58
- 1- از عوامل سکتۀ قلبی 58
- ضرر موسیقی از دیدگاه دانشمندان جهان 58
- 4- فلج کردن روحیه 59
- 2- از عوامل سر درد 59
- 3- تأثیر بر روی جنین 59
- 6- رقص بدون اراده 60
- 5- خستگی شدید سلسله اعصاب 60
- 7- از عوامل فشار خون 61
- اشاره 61
- ضررهای موسیقی از دیدگاه محمد تقی جعفری قدس سره 61
- امراض دیگر 63
- 1- غافل کردن از مقدرات 63
- اشاره 63
- دو داستان زیبا و عبرت آموز 64
- 2- بیرون آوردن از جدیت 64
- اشاره 64
- نظر برخی از نوابغ جهان در مورد موسیقی 66
- 3- مریض شدن مغز 66
- نمونههای واقعی از تأثیر موسیقی 68
- حکایت ابونصر فارابی در مجلس سیف الدوله 68
- تقاضای ممنوعیت موسیقی در غرب 71
- نظر خوانندۀ مشهور ایتالیایی دربارۀ موسیقی 72
- ضررهای موسیقی بر آب 73
- موسیقی و غناء از منظر دین 75
- اشاره 75
- بررسی عواقب غنا و موسیقی 75
- 1: مرگ ناگهانی و قبول نشدن دعا 76
- 3: عامل زنا 76
- الف: آثار وخیم آن در دنیا 76
- 2: سبب نفاق 76
- 5- ناسپاسی از حق تعالی 77
- 4- بدبختی جامعه 77
- 6- بی تفاوت شدن نسبت به ناموس 78
- 7- رفتن برکت 78
- 8- موسیقی علنی در آخرالزمان 79
- 11- غضب خدا 80
- 10- سبب ازدیاد شهوت جنسی 80
- 9- زبان حال موسیقی 80
- 12- مقدمۀ قساوت قلب 81
- 1- با روی سیاه محشور میشود 81
- ب: عواقب وخیم غناء و موسیقی پس از مرگ 81
- 3- به صورت خوک و بوزینه در میآیند 82
- 2- خدا نظر رحمت به او نمیفرماید . 82
- ثواب پرهیز از غناء 83
- 4- در گوشش سرب ذوب شده (گداخته) می ریزند. 83
- 5- در قیامت به صورت نابینا و گنگ و کر خواهد بود 83
- خرید و فروش ، تعلیم و یاد دادن 84
- خرید و فروش و کسب با وسایل لهو 85
- دو استفتاء 86
- اجرت گرفتن جهت تکثیر فیلم و نوارهای مبتذل 86
- خرید و فروش آلات لهو و لعب 88
- اشاره 89
- فصل چهارم: دلائل حرمت موسیقی 89
- غنا و موسیقی در قرآن کریم 90
- کتاب ( قرآن ) 90
- اشاره 90
- دلائل چهارگانه در موسیقی و غناء 90
- اشاره 90
- آیه اول 91
- آیه دوم 92
- اشاره 93
- آیه سوم 93
- غنا از گناهان کبیره است 96
- آیه چهارم 97
- آیه پنجم 98
- اجماع 99
- سنّت 99
- اشاره 99
- ادعای اجماع فقها در حرمت موسیقی 100
- ادعای اجماع فقها بر حرمت غناء 101
- عقل 103
- اشاره 105
- فصل پنجم : سئوالاتی پیرامون موسیقی و غناء 105
- 1- شایستگی موسیقی به خاطر لذت به هیچ منطقی تکیه نمیکند 106
- 2- علت ممنوعیت موسیقی در منابع اسلامی 107
- 3- آیا موسیقی روح انسان را تصفیه میکند ؟ 107
- 4- اگر موسیقی واقعاً ضرر داشت آیا میتوانست این اندازه مردم را به خود مشغول کند ؟ 108
- 6- آیا موسیقی در محل کار سبب کار بیشتر است ؟! 109
- 5- موسیقی نمیتواند چاشنی روح باشد 109
- 7- احتلالات تعقل در موسیقیدانان 110
- 9- آیا در اسلام به زیبایی و جمال عنایتی شده؟ 111
- 8- گوش دادن به موسیقی های مجاز 111
- 10- آیا بیماران روحی به وسیلۀ موسیقی معالجه میشوند ؟ 112
- اشاره 112
- نخستین شرط آرامش و آسایش 113
- 11- آیا درست است که موسیقی دانان را تشویق کرد یا نه ؟ 114
- منابع و مآخذ 116
4- نفس انسان را یک ترویح و خوشی میبخشد که غیر حکیمانه و غیر عقلایی است .
5- انسان را مشغول به چیز باطل و دروغین کرده و از حقایق واقعیات و حتی یاد آنها به کلی منصرف میکند .
این لغت با دقتهایی که علمای لغت در آن کردهاند دارای این چنین ابعادی است که هر یک از علمای ادبیات عرب به گوشهای از آن توجه کردهاند .(1)
در کتاب جوامع الجامع در معنای لهو و لهو الحدیث چنان آمده است : لهو : یعنی هر نوع باطلی که انسان را از کار خیر باز دارد . و لهو الحدیث عبارت است از : طعنه زدن در حق و استهزای به آن و بیان خرافات و سخنان خنده آور و غنا و آلات موسیقی .(2)
سخنان بزرگان پیرامون تعاریف واژههای موسیقی و غنا
در پایان این فصل شایسته است با برخی از سخنان بزرکان و مراجع و فقهای اسلام در تعریف این واژهها آشنا شویم .
1- مرحوم سید در رسالۀ وسیله این طور میفرماید :
غناء حرام است و گوش دادن به آن و کسب کردن به آن حرام است و تنها صدای خوب غناء نیست بلکه عبارت است از : کشیدن صدا و گردانیدن آواز در حلق به کیفیت مخصوصهای که طرب آور و مناسب
1- 1- نظری به موسیقی ، ج 1 ، ص 206.
2- 2- جوامع الجامع ، ج 2 ، ص 292.