آیات غدیر صفحه 57

1- 185. شرح جامع الصغیر، ج 2، ص 378.

2- 186. شرح المواهب اللدنیّه، ج 7، ص 13.

3- 187. ینابیع الموده، ص 274.

4- 188. کفایه الطالب.

1 - سوره معارج مکّی است!!

ابن تیمیه در یک سری از اشکالات خود بر این حدیث می گوید: «سوره معارج که این آیه در اول آن آمده است به اتفاق اهل علم مکّی است، در نتیجه نزول آن ده سال یا بیشتر قبل از واقعه غدیر بوده است.»(1)

پاسخ

اجماعی را که ابن تیمیه ادعا کرده متیقّن از آن نزول مجموع سوره در مکه است نه مجموع آیات آن؛ زیرا ممکن است که خصوص این آیه مدنی باشد.

اگر کسی اشکال کند قاعده در این که سوره ای مکّی یا مدنی است این است که اولین آیه آن در کجا نازل شده باشد، و چون افتتاح سوره با آیه مدنی است پس با مکّی بودن سوره سازگاری ندارد.

در جواب می گوییم: این ادعا خلاف واقع است زیرا چه بسیار مواردی که بر خلاف این مطلب آمده است:

الف) سوره عنکبوت؛ تمام آیات آن مکّی است به جز ده آیه از اول آن.(2)

ب) سوره کهف؛ تمام آیات آن مکّی است بجز هفت آیه از اوّل آن که مدنی است.(3)

ج) سوره مطفّفین؛ تمام آیات آن مکی است به جز آیه اول آن.(4)

د) سوره لیل؛ تمام آیات آن مکّی است به جز آیه اول آن.(5)