- پیشاهنگ سخن 1
- آیه نخست 3
- اشاره 3
- تحریف و تطبیق 3
- آیه دوم و سوم 6
- داستان گودال کم عمق آتش 9
- مبالغه در برتری ابوبکر 12
- 29. پاسخ فرشته به دشنام گوی خلیفه 12
- 30. سخنرانی پیامبر (صلی الله علیه و آله و سلم) در فضیلت ابوبکر 13
- اشاره 13
- اما متن حدیث 15
- 31. امیر مؤمنان خلیفه را ستایش می کند. 16
- 67. شب غار و خلیفه در مغار 17
- 69. ابوبکر هرگز پیامبر (صلی الله علیه و آله و سلم) ، را اندوهگین نساخت 20
- 70. آیاتی درباره ابوبکر 21
- اشاره 21
- افسانه ثروت ابوبکر 22
- اشاره 24
- غلوّ در برتری های عمر 24
- غنا و موسیقی در قرآن کریم 29
- موسیقی و خنیاگری در چهار مذهب 30
- چهار کرامت برای عمر 31
- 6. افسانه ای دیگر 34
- 8. فرشتگان با عمربن خطاب سخن می گویند 38
- 10. زبان و قلب عمر 39
- 11. رؤیای پیامبر (صلی الله علیه و آله و سلم) درباره دانش عمر 40
- 12. عمر و ترس شیطان از وی 41
- اشاره 42
- غلوّ در برتری های عثمان پسر عفان 42
- 1. داوری درباره زنی که شش ماهه زایید و سنگ سار شد 43
- اشاره 44
- 2. نظر خلیفه درباره نماز تمام در سفر 44
- دین و سیاست وقت 46
- تکلمه بحث 47
- 3. تعطیل حدود الهی توسط خلیفه 48
- 4. اذان سوم به فرمان خلیفه 49
- 5. گسترش مسجدالحرام 51
- 6. رأی خلیفه در حجّ تمتّع 52
- 7. تعطیل قصاص 53
- 8. نظر خلیفه در جنابت 55
- 9. کتمان حدیث نبوی 56
- 11. خطبه ها، پیش از نماز عید 59
- 13. رأی خلیفه در قرائت 62
- 17. عِدّه در طلاق خُلع 66
- 18. زنی که شوهرش گم شده 67
- 20. خلیفه سنّت پیامبر (صلی الله علیه و آله و سلم) را از یک زن می آموزد 68
- 19. خلیفه حکم را از اُبیّ می گیرد 68
- 21. احرام قبل از میقات 69
- 22. اگر علی (علیه السلام) نبود، عثمان هلاک شده بود 71
- 24. رد مادر از ثلث میراث 75
- 26. خرید و فروش صدقه رسول خدا (صلی الله علیه و آله و سلم) 76
- 25. اعتراف به زنا 76
- 27. خلیفه در شب وفات ام کلثوم 77
- 28. اختصاص چراگاه ها، برای خلیفه و کسان او 78
- 29. فدک، تیول برای مروان 79
- 30. رأی خلیفه درباره دارایی ها و صدقه ها 80
- اشاره 83
- 31. بخشش های خلیفه به حکم پسر ابی العاص 83
- حَکَم، کی به جنون مبتلا شد؟ 85
- حَکَم را بشناسید 85
- حَکَم در قرآن 87
- نگاهی در دو سخن 88
- چند سؤال 93
- اشاره 97
- مروان کیست؟ 98
- 34. بهره سعیدبن عاص از عطای خلیفه 103
- 35. بخشش خلیفه به ولید از دارایی مسلمانان 106
- اشاره 106
- ولید و پدر ولید 107
- این بود پدر، و تو چه دانی فرزند او کیست؟ 111
- 36. بخشش خلیفه به عبدالله بن خالد از بیت المال مسلمانان 113
- 37. عطای خلیفه به ابوسفیان 115
- 38. بخشش خلیفه از غنائم افریقا 118
- اشاره 123
- 39. گنج های فراهم آمده با عطاهای خلیفه 123
- فهرست بخشش های خلیفه و گنج های فراهم آمده 129
- عثمان (خلیفه) و شجره نفرین شده در قرآن 131
- تبعید ابوذر به ربذه 137
- کلام امیر المومنین (علیه السلام) به هنگام اخراج ابوذر به ربذه 147
- پرستش خدا 150
- صداقت و زهد ابوذر 152
- دانش ابوذر 152
- برتری ابوذر 153
- این است، ابوذر 154
- جنایات تاریخ 157
- بلاذری 158
- ابن جریر طبری 160
- نگاهی بزرگوارانه به تاریخ طبری 161
- کامل ابن اثیر جزری 162
- عماد الدّین ابن کثیر 164
- نظر ابوذر در دارایی ها 167
- ابوذر و سوسیالیزم 181
- روایت های ابوذر در امر دارایی ها 192
- سخنانی در ستایش ابوذر 196
- درنگی در فتوای الازهر 200
- گواهان در استفتاء 209
- و آنک این گواهی آلوسی 210
- نقطه نظرهایی در کلام آلوسی 211
- آخرین سخن 220
خدا قسم، من برای خدا ابوذر را بدرقه کردم و بس.
علاّمه امینی (رضی الله عنه) جریان های عثمان و ابوذر را از واقدی، یعقوبی، بخاری، ابن حجر، ابن ابی الحدید و دیگران با تفاوت هایی آورده است.(1)
کلام امیر المومنین (علیه السلام) به هنگام اخراج ابوذر به ربذه
این کلام در نهج البلاغه و شرح ابن ابی الحدید و منابع دیگر به تفصیل آمده است:(2)
ای اباذر تو برای خدا خشم کردی، پس به او امیدوار باش. آن مردم از تو بر دنیای خویش ترسیدند و تو بر دین خود از آن ها بیم داشتی. پس آنچه را در دستان آنان است و بیم دارند از کف بدهند رها کن و دین خود را برداشته، از ایشان بگریز.
ای اباذر جز با حق مأنوس مباش و جز از باطل نترس؛ به خدا سوگند اگر آسمان ها و زمین ها بر بنده ای بسته باشد و او تقوا پیشه کند خدا برای او گشایش فراهم آورد.
علی (علیه السلام) به یاران خود فرمود: از ابوذر خداحافظی کنید. هر کدام سخنانی گفتند و حسن (علیه السلام) چنین گفت: ای عموکلام کوتاه، افسوس بسیار طولانی است: شکیبا باش تا پیامبر خود را دیدار کنی که او از تو راضی است. حسین (علیه السلام) گفت:
1- ر.ک: بلاذری 5/52 و 54. طبقات، ابن سعد 4/168 ؛ مروج الذهب 1/438 ؛ یعقوبی 2/148 ؛ شرح ابن ابی الحدید 1/240؛ 242 و ....
2- نهج البلاغه، 1/247 ؛ شرح آن 2/275- 387.