الغدیر همراه جلد 8 صفحه 51

اذان، دوّم اقامه و آوای سوّم پس از اقامه است.(1) به ظاهر این نام گذاری آن است که پیش از آن آوا، دو اذان بوده است و عینی گفته:(2) اطلاق اذان بر اقامه بدین مناسبت بوده که آن، نوعی اعلان نماز می باشد. در نهایت باید گفت: خلیفه (عثمان) باب جرئت و جسارت را به خدا گشوده و بعد از او معاویه، مروانِ، زیاد و حجاج به اقتضای خواهش های نفسانی خود، با دین بازی کرده اند. البته آغازگر، ستمگرتر است.

5. گسترش مسجدالحرام

عثمان در سال 26 ه_ مسجدالحرام را گسترش داد،(3) خانه هایی را خرید و خانه جمعی که از فروش خانه خودداری کرده بودند، خراب کرد و بهای آن ها را در بیت المال نهاد. آنان بر سر عثمان فریاد زدند و شعار دادند، آنان را حبس کرد. عثمان گفت: می دانید چه چیزی شما را جرئت و جسارت بخشیده؟

حلم و بردباری من بود. همین کار را عمر کرد، صدایتان در نیامد. آن گاه عبدالله بن خالدبن اسید درباره محبوسین با عثمان صحبت کرد و آنان از حبس بیرون آورده شدند.

بلاذری نقل می کند که عثمان با هزینه کردن ده هزار درهم، مسجد رسول الله (صلی الله علیه و آله و سلم) را توسعه داد و سنّت او را تغییر

1- فتح الباری 2/315.
2- العمده (عمده التاری)، عینی 2/290.
3- طبری 5/؛ تاریخ، یعقوبی 2/142؛ کامل، ابن اثیر 3/36.