بر کرانه غدیر صفحه 1562

بهتر است که آن یک دست او را ببری. زیرا به نظر من این کار بهتر است و ابوبکر دستور داد که آن یک دست آن مرد را قطع نمایند از شگفتی هاست که خلیفه کیفر دزد را نمی داند، با این که برای پاسداری از آئین و دین مردم گمارده شده است. جالب اینجاست که سالهاست که عمر به خلافت رسید، خود دستوری مشابه دستور اولیه ابوبکر صادر کرد که با مشورت دیگران نقص شد.

*****

الغدیر، ج 13، ص 263.

بهره یکسان

یکی دیگر از شاهکارهای فقهی ابوبکر این بود که بهره پدر و پدربزرگ را یکسان می دانست. دستوری که هیچ یک از یاران پیامبر آن را به کار نیستند هر چند که در ظاهر با آن ناسازگاری نمی کردند.

عمر نخستین پدربزرگ بود که در جهان اسلام به ارث و بهره رسید و خواست که همه دارایی پسر پسرش ببرد و چیزی به برادران او ندهد. ولی زید و علی علیه السلام به سراغ او آمده و گفتند:

تو چنین کاری نمی توانی بکنی و تنها به اندازه یکی از برادران سهم داری نه بیشتر.

عمر که از این تصمیم ناخشنود بود، مجبور شد که گردن بنهد و آن را اجرا کند. بدین ترتیب خلیفه دوم نخستین کسی بود که از دستورات خلیفه اول سرپیچی کرد و به بی سند بودن آن حکم فقهی،

مهر تأییدی زده شد. هر چند که طرفداران حکم خلیفه اول می گفتند که:

حکم خلیفه ناظر به این آیه قرآن کریم است که، «از کیش پدرتان ابراهیم پیروی کنید» ولی بر هیچکس پوشیده نیست که نمی توان این کلمه را از این آیه استنباط کرد.