بر کرانه غدیر صفحه 226

اگر در سراسر خطبه غدیر دقت کنیم خواهیم دید که اکثر مطالب آن تفسیر و توضیحی برای روشن کردن کامل معنی «مولی» و مصداق آن، و ارزش إلهی و روایت» در اجتماع و ارتباط آن با توحید و نبوت و وحی است.

بنابراین در حالی که خود پیامبر صلی الله علیه و آله مقصود و مراد از «مولی» را روشن کرده، معنی ندارد برای فهمیدن منظور آن حضرت به لغت ها و لغت نامه ها و معانی عرفی این کلمه مراجعه کنیم، چه آنها با تفسیر خود حضرت مطابق باشد و چه نباشد.

و باز به گفته ای دیگر مسلم است که مقصد اصلی از اجتماع و سخنرانی غدیر بیان مسأله ولایت بوده است، و این در حالی بوده که مردم اجمالا مطالبی در این باره از خود آن حضرت شنیده بودند. با توجه به این نکات

معلوم است که اجتماع عظیم غدیر برای رفع هر گونه ابهام باقیمانده در مسأله ولایت و معنای مولا است. بنابراین بسیار خنده آور خواهد بود که در چنان جمعی و در آن شرایط حساس درباره «مولا» مطالبی گفته شود که نه تنها موضوع را روشن نکند بلکه ابهام را بیشتر نماید و احتیاج به کتاب های لغت و امثال آن برای رفع ابهام باشد، بطوری که هر عاقلی قضاوت کند که اگر آن اجتماع نبود ولایت امیرالمؤمنین علیه السلام بسیار واضح تر بود، و اصلا چه نیازی به تشکیل این مجلس بزرگ بود!!؟

به عبارت دیگر پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله که فصیح ترین مردم در سخن گفتن بودند، آن هم در مهم ترین سخنرانی خود در طول حیات، اگر بنا باشد مطلبی گفته باشند که مسلمانان فقط در فهم معنای تحت اللفظی آن پس از هزار و چهارصد سال بحث هنوز به نتیجه روشنی نرسیده باشند، این بر خلاف فصاحت است و هیچ پیامبری پیام الهی را چنین نرسانده است. درباره وضوح مقصود پیامبر صلی الله علیه و آله در غدیر ذیلاً چند حدیث تقدیم می شود:

1. از امام زین العابدین علیه السلام پرسیدند:

معنای کلام پیامبر صلی الله علیه و آله چیست که فرمود:

«من کنت مولاه فعلی مولاه؟»

فرمود:

«به مردم خبر داد که علی علیه السلام امام بعد از اوست» (2).