بر کرانه غدیر صفحه 629

پایه اصلی تشیع

پایه ی اصلی تشیع (قائل بودن به لزوم وصی برای پیامبر و تعیین آن از طرف پایه اصلی تشیع خدا، به وسیله پیامبر)، براساس خود قرآن و زندگی پیامبر مذکور در قرآن قرار دارد و ریشه های این عقیده در زمینه های وحی خدایی و من و اصل دین فرو رفته است و از خود پیامبر و قرآن وسنت صحیح برخاسته و نشات یافته است. در واقع، اگر خود اسلام، ریشه اش در قرآن است و سنت صحیح، تشیع نیز چنین است و با این دقت، معلوم می شود که کلمه (تشیع)، کلمه ای است مترادف با اسلام و نه جز این.

پس نه مسلکی است بعد پیدا شده و نه دینی است ساخته شده به دست فلان نژاد و نه (چهره ایرانی اسلام) و نه دینی که ایرانیان آن را پدید آورده باشند و نه لفافه ای که طبقات خاصی صرفاً برای مقاصد خویش از آن استفاده کرده باشند.

این قضاوت ها همه و همه، اشتباه محض است و دور است از واقعیت و حقیقت و مایه ضلالت ذهن دینی جامعه است و اجحاف است بر حق.

در روزگار گذشته سیاست و اراده خلافت اموی و عباسی و برخی قدرت های دیگر باعث پراکندن این گونه سخنان می شد. در دوران اخیر، برخی از مستشرقین که کم و کیف کارهاشان بر صاحب نظران و متاملان پوشیده نیست برای ایجاد تشتّت در میان ملل اسلام و ترویج بی ایمانی و نشر تفرقه ذهنی در میان مسلمین، امثال این خلاف واقعها و دروغ ها را گفتند و

نوشتند. سپس برخی نا آگاه و نامتخصص در اسلام و تاریخ و کلام و حدیث و تفسیر اسلامی، یا آگاه ولی مغرض، این سخنان را بازگو کردند و در کتابهای خود نوشتند و در کلاس های درس گفتند.

با این همه، هیچ گاه در طول زندگی انسان، حق پوشیده نمانده است و پوشیده نیست و این است که با آن همه ستم و حق پوشی و اجحافی که شده است، باز می نگریم که از میان خود اهل سنت، صدها دانشمند و مورخ و حافظ حدیث و مفسر قرآن و متکلم (مجتهد در عقاید) و حتی ادیب و لغوی، پایه های اصلی تشیع را میشناسند و حدیث غدیر را روایت می کنند و در کتب خویش مینویسند و محمد بن جریر طبری، مورخ و مفسر سنی معروف (م 310)، با اینکه در کتاب تاریخ بزرگ خود، جریان آخرین حج پیامبر (حجّه الوداع) را که همه جزئیات آن برای مسلمانان اهمیت بسیار دارد، ناقص ذکر می کند، یعنی دنباله واقعه را از آخرین روز هایی که پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله در مکه است رها می کند و در مورد شرح بازگشت پیامبر تا مدینه خاموش می شود (1)، تا مبادا کار به ذکر (واقعه غدیر) بکشد، (2) با این همه، پس از مدتها، به عنوان یک حافظ حدیث و فقیه و مورخ مسلمان، بر کتمان واقعه دینی آرام نمییابد و کتابی مستقل به نام (الولایه فی طرق حدیث الغدیر) درباره این ماجرای مهم اسلامی و اسناد حدیث آن تالیف می کند.

مللک الشعرا بهار، درباره این تالیف طبری می گوید:

بی اندازه از تهمت رفض بیم داشته است. مع ذلک روزی میشنود که مردی از شیوخ

اهل سنت بر ضد حدیث (غدیر خم) در فضیلت علی بن ابیطالب، علیه السلام، سخن می گوید. محمد بن جریر علیرغم وی مجلس درسی در تایید و اثبات (غدیر خم) بر پا کرد و کتابی در فضایل علی علیه السلام، آغاز نمود، ولی هنوز آن کتاب تمام نشده مقتضی دید کتابی هم در فضایل شیخین بنویسد و آن را در دست داشت که باز ناچار شد تا کتابی هم در فضیلت عباس، جد بنی العباس، تحریر کند. نتیجه این شد که هر سه کتاب ناتمام ماند (3).