- مقدمه ناشر 1
- انسجام تکوینی در صدر اسلام 4
- وصیّت پیامبران به پیروی از جانشین به حقّ 5
- وحدت حقیقی بر محور امام معصوم علیه السلام 6
- اشاره 6
- اشکال 9
- سنت الهی در امتحان امت ها 10
- توضیح 10
- پاسخ 10
- 1 - امتحان ملائکه و شیطان با خلقت حضرت آدم علیه السلام 11
- 2 - امتحان امُت اسلامی در وحدت بر مسأله امامت 12
- ایمان همراه با ولایت 15
- احتیاج به امام ناطق 16
- وظیفه ما در بیان حقایق 17
- علم پیامبرصلی الله علیه وآله به اختلاف امت اسلامی 19
- اشاره 20
- توجیه کلام هارون علیه السلام 20
- پاسخ 21
- ضرورت بیان حقایق 22
- حرمت کتمان حقایق 24
- امام علی علیه السلام و دعوت به اهل بیت علیهم السلام 26
- توضیح 42
- غدیر از دیدگاه برخی از اهل سنت 42
- 2 - محمد بن طلحه شافعی 43
- 1 - محمد بن محمد غزّالی 43
- 4 - محمد بن یوسف گنجی شافعی 44
- 5 - سعیدالدین فرغانی 44
- 3 - سبط بن جوزی 44
- 7 - سعدالدین تفتازانی 45
- 6 - تقی الدین مقریزی 45
- اشاره 46
- برخی از شاعران غدیر از اهل سنت 46
- 2 - سنایی غزنوی 51
- 3 - جلال الدین مولوی 51
1- 82. پیشوایی از نظر اسلام، ص 8 - 16.
2- 83. شش مقاله، شهیدمطهری، ص 220.
کرده اند، گرچه از طرفی دیگر در صدد توجیه آن بر می آیند. اینک به اسامی برخی از آن ها اشاره می کنیم:
1 - محمد بن محمد غزّالی
او بعد از نقل حدیث غدیر می گوید: «این، تسلیم و رضایت و تحکیم است. ولی بعد از این واقعه هوا و هوس به جهت حبّ ریاست و به دست گرفتن عمود خلافت و ...، بر آنان غلبه کرد... و لذا به اختلافات دامن زده دستورات اسلام را به پشت سر خود انداختند و با پول اندکی آن را معامله کردند، پس چه بد معامله ای انجام دادند».(1)
همین مطلب را سبط بن جوزی از غزّالی نقل کرده است.(2)
2 - محمد بن طلحه شافعی
او می گوید: «... ولیعلم انّ هذا الحدیث هو من اسرار قوله تعالی فی آیه المباهله « فَقُلْ تَعالَوْا...» والمراد نفس علیّ علی ماتقدم؛ فانّ اللَّه جلّ وعلا لمّا قرن بین نفس رسول اللَّه صلی الله علیه وآله وبین نفس علیّ وجمعهما بضمیر مضاف الی رسول اللَّه صلی الله علیه وآله اثبت رسول اللَّه صلی الله علیه وآله لنفس علیّ بهذا الحدیث ما هو ثابت لنفسه علی المؤمنین عموماً، فانّه اولی بالمؤمنین وناصر المؤمنین وسید المؤمنین. وکلّ معنی امکن اثباته ممّا دلّ علیه لفظ المولی لرسول اللَّه صلی الله علیه وآله فقد جعله لعلی علیه السلام وهی مرتبه سامیه ومنزله شاهقه ودرجه علیّه ومکانه رفیعه، خصّه بها دون غیره، فلهذا صار ذلک الیوم عید وموسم سرور لأولیائه»؛(3) «... باید دانسته شود که این حدیث - حدیث غدیر - از اسرار قول خداوند متعال در آیه مباهله است؛