- دیباچه 1
- پیش گفتار 3
- اشاره 7
- بخش اول: محیط زیست طبیعی 7
- 1. تعریف محیط زیست 8
- اشاره 8
- فصل اول: تقدس طبیعت و محیط زیست 8
- 2. جهان بینی و محیط زیست؛ مقدس بودن یا نبودن طبیعت 9
- اشاره 12
- 3. طبیعت در آموزه های اسلامی 12
- الف) طبیعت، آیت الهی 13
- ب) طبیعت، آفریده و پرورده خداوند 15
- ج) طبیعت، نعمت خداوند 16
- 4. اسلام و شیوه تصرف در طبیعت 16
- اشاره 18
- 1. چشم انداز بحران های زیست محیطی 18
- فصل دوم: تخریب طبیعت و بحران های زیست محیطی 18
- 2. مفهوم شناسی بحران زیست محیطی 19
- 3. ارزیابی بحران های زیست محیطی 23
- 4. آمارهای هشداردهنده زیست محیطی 25
- 5. زمینه های تخریب محیط زیست در ایران 33
- 1. اصول مکتب زیست محیطی اسلام 36
- فصل سوم: اسلام و مبانی حفاظت از طبیعت و محیط زیست1 36
- اشاره 36
- اشاره 42
- 2. مبانی فقهی حفظ محیط زیست 42
- الف) دلیل عقلی 42
- ب) قرآن کریم 43
- ج) سنت 47
- 3. قواعد فقهی حفظ محیط زیست 48
- اشاره 48
- الف) قاعده لاضرر 49
- ب) قاعده اتلاف 51
- ج) قاعده تسبیب 52
- د) قاعده ضمان ید 53
- اشاره 54
- بخش دوم: اخلاق زیست محیطی پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله 54
- فصل اول: آب 55
- اشاره 55
- اشاره 56
- 1. آب در آموزه های قرآنی 56
- الف) آب، منشأ حیات 56
- ب) آب (باران)، وسیله بیداری فطرت 57
- د) نقش گناهان در کمبود باران 58
- ج) باران، رحمت الهی 58
- ه) جدایی آب های شور و شیرین، نشان قدرت و حکمت الهی 59
- و) آب، پاک و پاک کننده 60
- 2. پیش گیری از آلودگی و رعایت پاکیزگی در سیره پیامبر اعظم صلی الله علیه و آله 61
- 3. ارجمندی آب و پاکیزگی آن در سیره پیامبر اعظم صلی الله علیه و آله 64
- ج) آلوده کردن آب های شیرین ممنوع! 64
- ب) آب، سرور نوشابه ها 64
- اشاره 64
- الف) طعم آب، طعم زندگی 64
- د) آب جوشیده، سودمندترین نوشابه 65
- ه) آب، ثروت عمومی 65
- و) برترین صدقه 66
- ی) باران و برف، سرچشمه آب های زمینی 67
- 4. پیش گیری از آلودگی آب در سیره پیامبر اعظم صلی الله علیه و آله 68
- 5. اسراف و تبذیر در مصرف آب 70
- فصل دوم: خاک (زمین) 73
- اشاره 73
- 1. خاک، منبع اساسی حیات 74
- 2. اهمیت خاک 75
- 3. خاک، محیط زیستی زنده 76
- 4. زمین در آموزه های قرآنی 76
- 5. نمایی از فاجعه تخریب خاک در ایران 81
- اشاره 81
- نمونه اول 82
- نمونه دوم 82
- نمونه سوم 83
- اشاره 86
- 1. تعریف و اهمیت کشاورزی 86
- فصل سوم: کشاورزی 86
- 2. فضیلت کشاورزی در اسلام 87
- اشاره 87
- الف) ارتباط شگفت آب و خاک 89
- ب) روش نگه داری حبوبات 90
- ج) سیر دانه تا خوشه، نماد رشد اسلام و مسلمانان 91
- 3. فضیلت کشاورزی در سیره رسول خدا صلی الله علیه و آله 93
- الف) تشویق به کار کشاورزی 93
- اشاره 93
- ب) کشاورزی، بهترین ثروت 95
- فصل چهارم: درخت و گل و گیاه (چشم انداز سبز) 98
- اشاره 98
- 1. منافع درخت 98
- 2. منافع جنگل و مرتع 98
- 3. منافع گل ها و گیاهان 100
- الف) گیاهان؛ جلوه حیات زمین 101
- اشاره 101
- 4. درخت و گیاه در قرآن 101
- ب) گیاهان؛ شادی بخش و روح افزا 102
- ج) جنگل و مرتع؛ آیه، نعمت و متاع زندگی 103
- الف) تشویق به درخت کاری 106
- 5. جایگاه درخت و گل و گیاه در سیره رسول خدا صلی الله علیه و آله 106
- اشاره 106
- ب) پیروی از شیوه های علمی در درخت کاری 107
- ج) ارزش اقتصادی درخت کاری و باغ داری 108
- د) بریدن درختان و نابودی جنگل ها 109
- 6. ارجمندی گل ها در نگاه پیامبر اعظم صلی الله علیه و آله 110
- اشاره 113
- فصل پنجم: حیوانات 113
- 1. تنوع زیستی و خطر انقراض 113
- 2. حمایت از تنوع زیستی 114
- 3. مقایسه قانون حمایت از حیوانات در غرب و اسلام 115
- 4. جایگاه ارزشمند حیوانات در قرآن 116
- اشاره 116
- الف) شیوه شناخت اسبان اصیل 117
- ب) سرّ له له زدن سگ 118
- ج) دعوت به تفکر در آفرینش شتر 119
- د) موریانه، حشره ای قدرتمند 120
- ه) عنکبوت، استاد نساجی 122
- 5. جایگاه حیوانات در سیره پیامبر اعظم صلی الله علیه و آله 124
- اشاره 124
- الف) تشویق به دام داری 125
- ب) وظایف مردم در برابر حیوانات 126
- ج) به ناحق کشتن حیوانات 130
- ذ) دوزخ، سزای زجرکش کردن گربه 131
- د) آمرزش به واسطه نجات سگ 131
- ز) تشویق به پرورش مرغ و خروس در خانه 132
- ه_ ) کبوتر، انیس تنهایی 132
- ر) قرنطینه حیوانات بیمار 132
- ی) زنبورداری، شغلی در نهایت سودمندی 132
- 6. حقوق حیوان در فقه شیعه 133
- کتاب نامه 136
- اشاره 136
- کتاب 136
- نشریه 140
فصل سوم: اسلام و مبانی حفاظت از طبیعت و محیط زیست1
اشاره
فصل سوم: اسلام و مبانی حفاظت از طبیعت و محیط زیست(1)
زیر فصل ها
1. اصول مکتب زیست محیطی اسلام
2. مبانی فقهی حفظ محیط زیست
3. قواعد فقهی حفظ محیط زیست
1. اصول مکتب زیست محیطی اسلام
1. اصول مکتب زیست محیطی اسلام
اگرچه در هیچ یک از منابع اسلامی به عنوان محیط زیست، حکمی مطرح نشده است، ولی در آیات قرآن و احادیث معصومان علیهم السلام احکام زیادی درباره عناصر طبیعت چون آب، خاک، کوه ها، دریاها و مانند آن وجود دارد که به کمک آنها می توان مقررات دقیقی برای مسائل زیست محیطی به دست آورد. برای پیش گیری از تخریب محیط زیست، عوامل و عناصر مختلفی را باید درنظر گرفت که مسائل فرهنگی به ویژه مذهبی در شمار آنها و بلکه از مهم ترین آنهاست. مکتب زیست محیطی اسلام، به تمام جنبه های انسان، محیط زیست و جهان هستی در ارتباطی هماهنگ در مسیر الهی توجه می کند و محیط زیست را از این پیوند، جدا نمی داند. بنابراین، در این مکتب، مبانی حفاظت محیط زیست در موازنه با نظام هستی و در ارتباط با خالق این نظام جریان می یابد.
بر اساس اصول مکتب زیست محیطی اسلام، اجرای سیاست توسعه پایدار و بی زیان، نیازمند اِعمال تغییرهای اساسی در معیارها و ارزش های ماست. امروزه دلایل اصلی تخریب محیط زیست در آزمندی، بی مسئولیتی و
1-