تفسیر مردان (آیاتُ الرِّجالِ فِی الْقُرآن) بررسیمجموعه‌آیات مربوط به «مردان» درقرآن کریم «جلد اول» صفحه 31

اوصاف الهي در پايان هر آيه

قابل توجه اين‌كه دربسياري‌از آيات قرآن، اوصافي‌از خداوند پايان‌گر بحث‌ها است ، اين اوصاف هميشه رابطه مستقيمي با محتواي آيه دارد و چنان نيست كه انتخاب آن بدون رابطه نزديكي صورت گرفته باشد . از جمله در آيات مورد بحث هنگامي كه سخن از ايلاء و تصميم بر شكستن اين قسم گناه‌آلود مي‌گويد ، آيه به جمله «غَفُورٌ رَحيمٌ» ختم مي‌شود، اشاره‌به اين‌كه اين حركت صحيح ، سبب مي‌شود كه گذشته گناه‌آلود مشمول غفران رحمت الهي گردد و هنگامي كه سخن از تصميم بر طلاق در ميان است ، روي اوصاف « سَميعٌ عَليمٌ » تكيه مي‌شود ، يعني خداوند سخنان شما را مي‌شنود و از انگيزه‌طلاق و جدايي آگاه است و شما را بر طبق آن جزا مي‌دهد.

شرح آيه از تفسير مجمع‌البيان

«يُــؤْلُــونَ»: ســوگنــد مي‌خورند. اين واژه از «ايلاء» به‌معناي «سوگند ياد كردن» گـرفتـــه شـــده اسـت.

«تَرَبُّص»: انتظاربردن.

«فـــاؤُا»: بــازگشتنـــد. ايــن واژه از «فَــيْ» گــرفتــه شده است؛ و درمورد غنائم نيــــز بكــار مـــي‌رود.

«لِلَّذينَ يُؤْلُونَ مِنْ نِسائِهِمْ تَرَبُّصُ اَرْبَعَةِ اَشْهُرٍ»

بــراي آنــان كه ســوگنــد يــاد مي‌كننــد ديگــر با همســران خويش رابطه جنســي نداشته باشند و از آنان ببرّند، چهار ماه فرصت انديشه درست و تصميم‌گيري و تجــديــد نظــر است

در ايــن آيــه مبـاركه از نــوعي خــاص از سوگنــدها سخن بميان مي‌آيد و حكم آن تــرسيــم مي‌شــود.

به اعتقاد بسياري، اين سوگند كه ازطريق آن «ايلاء» تحقّق مي‌يابد، در صورتي درست است كه به ذات خدا يا صفتي از صفات او انجام پذيرد كه ويژه اوست؛ و بصورت خشم و ناراحتي و اعتراض، زبان به چنين سوگندي بگشايد. امّا برخي مي‌گويند: سوگند در حال خشــم و ناراحتي و به انگيـــزه رسـاندن زيــان به‌طرف و