تحقق غدیر و دستاوردها صفحه 106

در ادامه سخن گهربار رسول خدا صلي الله عليه وآله وسلم مي‌خوانيم:

ومن عمل سوءاً شهدت عليه جوارحه، وبقاعه، وشهوره، وأعوامه، وساعاته، وليالي الجمع، وساعاتها وأيامها، فيشقي بذلك شقاء الأبد؛(439) و هر كس اعمال بدي كرده باشد، اندام‌ها، جاها[يي كه در آن زندگي مي‌كرده، يا از آن گذشته]، ماه‌ها، سال‌ها، لحظه‌ها و شب‌ها ساعت‌ها و روزهاي هفته‌اش بر ضد او شهادت خواهند داد و بدين ترتيب به شقاوت ابدي گرفتار خواهد شد.

آقايان علما مي‌گويند: «جمع مضاف مُحلّي به «أل» افاده عموم مي‌كند».

بنابراين، زماني كه حضرت رسول اكرم صلي الله عليه وآله وسلم مي‌فرمايد: «الليالي، الأيام، البقاع و … » منظور تمام شب‌ها، تمام روزها و تمام مكان‌هاست و به ديگر بيان، تمام روزها، تمام شب‌ها، … و تمام موجودات گواهي خواهند داد. حال اگر گواهان به نفع انسان گواهي دهند، چنين فردي به سعادت ابدي و جاودانه دست خواهد يافت، اما اگر گواهي بر ضد انسان باشد، به يقين شقاوت ابدي گريبان او را خواهد گرفت.

در بخشي از اين روايت، جمله «ليالي الجُمَع» آمده است. در توضيح اين جمله عرض مي‌شود كه لفظ «جمعه» مشترك است، بدين معنا كه روزي كه ميان پنج‌شنبه و شنبه قرار دارد جمعه است همچنين هفته را جمعه مي‌خوانند. در خور تأمل است اگر روزها و شب‌ها و ايام ماه و هفته در يكديگر متداخل بودند، ديگر تكرار ذكر، معني نداشت. لذا امشب كه شب هشتم ماه رجب و شب پنج‌شنبه نيز مي‌باشد، شب هشتم ماه بودن يك گواه و شب پنج‌شنبه بودن نيز گواهي ديگر است و هر دو افزون بر مكاني كه در آن قرار داريم و نيز لحظه‌ها و ساعت‌ها در قيامت به طور مستقل شهادت مي‌دهند.

در انديشه قيامت باشيد

در ادامه سخن پيامبر صلي الله عليه وآله وسلم آمده است:

فاعملوا ليوم القيامة، وأعدوا الزاد ليوم الجمع «يَوْمَ التَّنَادِ»؛(440) وتجنبوا المعاصي، فبتقوي اللَّه يرجي الخلاص(441)[اي مردم،] براي روز قيامت [خود كار كنيد و براي روز [ي كه همگان]جمع [مي‌شوند] در روزي كه مردم يكديگر را [به ياري هم] ندا مي‌دهند [،اما كسي، كسي را ياري نمي‌دهد]توشه برگيريد و از معصيت‌ها دوري گزينيد كه با تقواي الهي اميد رهايي مي‌رود.

مي‌بينيم اين روايت چه بار معنايي و محتواي بالايي دارد و به همان اندازه مطلب براي گفتن دارد و البته براي همگان روايتي سودبخش و پرفايده است، اما روي سخن در اين جا با فقره بعدي اين روايت است كه لازم مي‌دانم به اختصار توضيح داه شود. حضرت ختمي مرتبت صلي الله عليه وآله وسلم در ادامه روايت مي‌فرمايد:

فإن من عرف حرمة رجب وشعبان، ووصلهما بشهر رمضان - شهر اللَّه الأعظم - شهدت له هذه الشهور يوم القيامة، وكان رجب وشعبان وشهر رمضان شهوده بتعظيمه لها وينادي منادٍ: يا رجب ويا شعبان ويا شهر رمضان، كيف عمل هذا العبد فيكم؟ وكيف كانت طاعته للَّه عز وجل؟(442) پس به يقين هر كس حرمت ماه رجب و ماه شعبان را بداند و آن‌دو را [با اعمال نيك]به ماه رمضان، ماه بزرگ‌تر خدا وصل كند [به يقين] در روز قيامت گواهان او خواهند بود و بر بزرگ داشته شدن‌شان توسط او گواهي خواهند داد. در آن روز منادي ندا در خواهد داد: اي ماه رجب، اي ماه شعبان و اي ماه رمضان، اين بنده در [روزهاي]شما چگونه عمل كرد و فرمانبرداري‌اش از خداي - عز وجل - چگونه بود؟.