تحقق غدیر و دستاوردها صفحه 113

لا تقتلوا الخوارج بعدي، فليس من طلب الحق فأخطأه كمن طلب الباطل فأدركه (يعني معاوية وأصحابه)؛(453) پس از من خوارج را نكشيد، زيرا كسي كه خواستار حق بوده و به طلب آن برخاسته [،اما] به خطا رفته، همانند كسي نيست كه به طلب باطل برخيزد و به آن دست يابد (مراد معاويه و اصحاب اوست).

اين سخن اميرالمؤمنين عليه السلام نشان مي‌دهد كه آنان معاند نبوده، بلكه تحت تأثير شست‌وشوي مغزي دچار كج‌فهمي شده بودند. گواه بر اين مطلب اين است كه اميرالمؤمنين عليه السلام پس از طلوع خورشيد خطبه‌اي آغاز كردند تا نزديك ظهر ادامه يافت. بر اساس قرائن، اين خطبه در تابستان ايراد شده است و لذا مي‌بايست هفت ساعت به طول انجاميده باشد. در پي اين خطبه چند هزار تن از خوارج از عقيده خود بازگشتند. شايان توجه است كه از اين خطبه حتي يك سطر برجاي نمانده است.

راستي اميرالمؤمنين عليه السلام چگونه مي‌انديشيد؟ و چه روح بلندي داشت؟ هرچه بود، تعبير معجزه درباره حضرتش حقير است. مسلّم اين كه خداي متعال او را ميزاني قرار داده است براي سنجش اعمال و حق و باطل و محكي براي بهشتي يا دوزخي بودن، چه اين كه در زيارت صفوان جمال آمده است: «السلام عليك يا ميزان الأعمال …؛(454) سلام بر تو [اي اميرالمؤمنين عليه السلام] اي ميزان [سنجش] اعمال»، اما آن ناسپاسان بدفرجام، بشرهاي بدتر از ددان و فروتر از جانوران چنان رفتار گستاخانه و خصمانه با حضرتش داشتند.

متأسفانه عمر، شالوده فسادي را پي ريخت و آن اين كه كتابخانه‌ها و كتاب را در آتش بسوزانند و اين خطبه و بسياري ديگر از آثار مكتوب از بين رفت.

آنچه از اين رفتار اميرالمؤمنين عليه السلام به دست مي‌آوريم نشانگر آن است كه افراد منحرف و داراي اعتقاد باطل، خود به انحراف و عقيده باطل پي نمي‌برند. به عنوان مثال، 99 درصد موش‌پرستان، گاوپرستان و … نمي‌دانند كه بر باطل هستند و در اين‌جا موظفيم مقدمات وجود (وجوب) آن را فراهم كنيم و بدانيم چه مي‌گويند؟ چگونه مي‌انديشند؟ چه استدلالي براي باورهاي خود دارند؟ پاسخ‌شان چيست؟ و اشكالاتي كه براي آنان پيش آمده است كدام است؟ و اين كه آيا پي برده‌اند آنچه آنان و حتي روشنفكران‌شان بر اساس آيين خود انجام مي‌دهند، خرافه است؟

جامعه گاوپرست، موش‌پرست و … را به عنوان نمونه نام بردم جامعه‌اي كه يك گاو مي‌تواند حتي يك شبانه‌روز نظم يك شهر بزرگ را بر هم بزند و ده‌ها ميليون ساعت وقت مردم را تلف كند، اما مردم آن جامعه - به دليل اعتقادات خرافي‌شان - هيچ عكس‌العملي براي باز كردن راه از خود نشان نمي‌دهند و اصلاً هيچ كس حق تعرض به گاو مزاحم را ندارد. به يقين اين قشر از جامعه بشري و نيز ديگر خرافه‌پرستان را بايد با حقايق آشنا و آنان را هدايت كرد كه چنين وظيفه‌اي بر عهده ما مي‌باشد.

نعمت بزرگ الهي‌

به لطف خداي منان اين افتخار را داريم كه امت اشرف پيامبران و شيعه خاندان عصمت و طهارت عليهم السلام هستيم و دين‌مان عصاره تمام اديان آسماني و خاندان رسالت، عصاره همه پيامبرانند و قرآن و تمام آموزه‌هاي آنان را داريم، لذا بايد به هدايت جاهلان و خرافه‌پرستان اقدام كنيم. يادآوري مي‌كنم مقدمات وجود (وجوب) هدايت بشر، بلااشكال جزء مقدمات همين مباحثات علمي است كه در حوزه‌هاي علميه خوانده مي‌شود و مي‌تواند زيربنايي براي استدلال باشد و بي‌ترديد علوم فقه، اصول، بلاغت و ادبيات زيربناي ارشاد مردم مي‌باشد و البته نبايد از آنها غافل شد، چراكه يك فرد عادي، بقال يا عطار موش‌پرست، مخاطب هميشگي نخواهد بود، بلكه بايد با استاد دانشگاه و دانشمندانِ خرافه‌پرستان، موش‌پرستان، گاوپرستان و … به طور مستدل بحث و مناقشه كنيد. از اين‌رو چنين كاري برخورداري از توشه پرمحتواي علمي را مي‌طلبد تا با اقتدار فراوان علمي بتوانيد اين جريان‌هاي اعتقادي را به راه راست هدايت كنيد.

خداي منان اين علوم را به بركت روايات و اعمال معصومين عليهم السلام به ما ارزاني داشته و به لطف زحمات عالماني چون علامه مجلسي قدس سره گرد آمده است و راحت در اختيار ما قرار گرفته است كه بايد شكر چنين نعمتي را به جاي آورد.

اميدوارم خداوند به بركت اهل بيت عليهم السلام ما را از بركات آنان و بركت عمل به تعليمات‌شان برخوردار فرمايد، ان شاء اللَّه.