تحقق غدیر و دستاوردها صفحه 34

آنچه در اين آيه و روايات مرتبط با آن آمده است در واقع «تقرير» (بازگويي) سخنان بني‌اسرائيل است. آنان كه نصيحت مي‌كردند مي‌خواستند در حد توان وظيفه‌اي كه بر دوش دارند به انجام برسانند و در درگاه خدا مقصر نباشند. وانگهي آنان اين اميد را داشتند كه شايد بدكاران و گمراهان به راه درست بازگشته، پرهيزگاري و درستكاري در پيش گيرند.

حال بايد ببينيم برداشت افراد مبني بر مؤثر نبودن، علم به عدم تأثير است؟ كه چنين نيست و صرف گمان و ظن است و البته از ديگر سو اين احتمال نيز وجود دارد كه گفتن و راهنمايي كردن اثر داشته باشد.

در مبحث «امر به معروف و نهي از منكر» مسأله مفصلي وجود دارد كه تابع اين آيه و شماري روايات ذيل تفسير آيه ياد شده آمده است و فقيهان در جواهر الكلام و ديگر متون فقهي متعرض آن شده‌اند. مسلم اين است كه موضوع مورد بحث از مصاديق بارز منكر مي‌باشد و از ميان برداشتن اين منكر و زشت‌كاري، نيازمند اقدام جدي است كه نتيجه خواهد داد يا - حداقل - اداي تكليف شده است. مرحوم اخوي، شهيد حاج سيد حسن شيرازي - رضوان اللَّه عليهما - حدود چهل سال قبل فعاليت همه جانبه و گسترده‌اي را براي زدودن اين منكر و بازسازي حرم ملكوتي امامان بقيع عليهم السلام آغاز كرد و شخصيت‌هاي علمي و اجتماعي ديگر كشورها، مانند: عراق، ايران، پاكستان، هند و كشورهاي حوزه خليج را در جريان قرار داد و وارد قضيه كرد و كار را دنبال نمود، اما به نتيجه‌اي كه مي‌خواست دست نيافت و پس از پانزده سال از شروع اين كار به شهادت رسيد.(170)

استقامت در كار

علي‌رغم اين كه در يك مورد اقدامي هر چند نسبتاً دراز مدت صورت گرفته، ولي نتيجه مطلوبي در پي‌نداشته، نبايد پنداشت كه اين راه به فرجامي پربازده نخواهد رسيد. شايد ديروز و ديروزها چنين بوده، اما امروز يا روزهاي بعد تلاش افراد به ثمر بنشيند. سيره معصومين عليهم السلام نيز نشان مي‌دهد آن بزرگواران در مبارزه با منكر و زشت‌كاري سخت پايدار بودند و اين گونه نبود كه در مقابل منكر بي‌تفاوت باشند، بلكه هماره مي‌گفتند و يادآوري مي‌كردند و اميد داشتند كه سخنان‌شان كارگر افتد و در نتيجه، منكري از ميان برود.

در واقع اقدام افراد، اجزاي «عام مجموعي» را شكل داده، آن را تحقيق مي‌بخشد و در نهايت به مقصود خواهند رسيد.

همتي بايد

هشتاد و يك سال از اين منكر و زشت‌كاري آشكار، يعني ويران كردن حرم ملكوتي امامان بقيع مي‌گذرد و جهانيان شاهد وجود چنين منكري هستند، اما سرانجام روزي دامنه اين منكر برچيده شده و از بين خواهد رفت. حال اگر بنا باشد چنين اقدامي صورت گيرد بهتر است همگان يكصدا و يكدل، آن «عام مجموعي» را كامل كرده، با تلاشي درخور و گسترده، نتيجه‌اي خوش فرجام و زود هنگام به دست آوريم. در اين صورت، افتخار منكرزدايي و پاداش آن نصيب ما و روزگار ما خواهد شد، اما اگر سستي شود، چنين سعادتي را ديگران به دست خواهند آورد. بنابراين، عالمان، فرهيختگان، سياستمداران، اقتصاددانان، بازرگانان، خرد و كلان و به يك سخن تمام لايه‌هاي اجتماعي در سراسر جهان اسلام، بايد با قلم، سخن، ارائه طرح، كمك‌هاي مادي و موضع‌گيري‌هاي كارآمد و با تمام امكانات خود به رويارويي با اين منكر برخواسته، آن را از ميان بردارند.

به ياد داشته باشيم كه «عام مجموعي» و به بيان ساده‌تر - به گواهي تاريخ - همصدايي اكثريت، تأثير بسزايي داشته و دارد. اميرالمؤمنين علي‌بن ابي‌طالب عليه السلام پس از شهادت پيامبر صلي الله عليه وآله وسلم حدود 25 سال خانه نشين شد و البته اين انزوا، نتيجه منكري بود كه از امت سرزد. پس از يك دوره 25 ساله، مردم هم‌صدا شده، به سراغ اميرالمؤمنين عليه السلام رفتند و دست بيعت در دستان حضرتش نهاده، سر به امامت او سپردند. بنا به نقل تاريخ، بيعت كنندگان با اميرالمؤمنين عليه السلام چنان زياد بودند كه:

حتي لقد وُطي‌ء الحسْنان؛(171) دو شست پايم لگدمال شدند.