تحقق غدیر و دستاوردها صفحه 56

مرحوم مجلسي در بحارالانوار(250) ده‌ها روايت صحيح و صريح در اين‌باره نقل فرموده است و كساني كه گاهي مطلبي مي‌گويند يا مي‌نويسند بايد در بهترين برداشت‌هاي مبتني بر حسن نيّت، گفت كه آنها، چنين رواياتي را نديده‌اند و از نظر آنان چندان مهم نبوده است.

روايات فراواني نيز با بيان‌هاي گوناگون درباره دو غدير از معصومين عليهم السلام در دست داريم كه بيان آنها براي آن بزرگواران و شيعيان مايه گرفتاري‌هاي سخت و فراوان شده بوده و از اين بابت پيوسته مورد آزار قرار مي‌گرفتند.

تعبير غدير ثاني روايت احمدبن اسحاق از آن‌رو شايان تأمل است كه مكمل غدير اول و از آن تفكيك ناپذير است، كه همان معناي تولّي و تبرّي است. مرحوم صاحب جواهر با استفاده از همين روايت، بر اين نظر است كه اين روايت بر عيد بودن روز نهم ربيع‌الاول دلالت دارد. شايان توجه است كه عيد، حكمي شرعي است و بايد از سوي شارع مقدس و مبتني بر ادله شرعي عيد خوانده شود. به عنوان مثال ممكن است روز پانزدهم ماه رجب يا روز ديگري را بسيار مهم بدانيم، اما در ادله شرعي عيد خوانده نشده است.

درباره روز عرفه نيز از نظر روايات تعبير عيد نشده است و مرحوم شيخ عباس قمي رحمه الله‌خود - و نه به استناد روايات - درباره اين روز فرموده است:

عيدي عظيم است، گرچه [در روايات] تعبير عيد درباره آن نيامده است.

بنابراين زماني مي‌توانيم روزي را عيد شرعي بخوانيم كه ادله شرعي مؤيد آن باشد و بدون بودن ادله شرعي چنين امري محقق نمي‌شود، اما مرحوم صاحب جواهر از معتبره احمدبن اسحاق، عيد بودن اين روز را استفاده كرده است. ايشان در اين‌باره آورده است:

… وقد عثرث علي خبر مسنداً إلي النبي صلي الله عليه وآله وسلم في فضل هذا اليوم وشرفه وبركته، وأنه يومُ سرور لهم: مما يَحِيرُ فيه الذهن، … مع كونه عيداً لنا ولأئمتنا:؛(251) به خبري مسند به پيامبر صلي الله عليه وآله وسلم دست يافته‌ام درباره فضيلت، شرافت و بركت اين روز (نهم ماه ربيع‌الاول) و اين‌كه اين روز، روز شادماني آنان (اهل البيت عليهم السلام) است [و درباره آن چنان فضايلي برشمرده]كه ذهن را حيران مي‌كند، افزون بر اين، اين روز براي ما و امامان ما - كه درود خدا برآنان باد - عيد است.

ايشان عبارت «مع» را از خود بيان داشته و در واقع اجتهاد ايشان اين است كه «نهم ربيع براي ما و امامان عليهم السلام عيد است».

همسنگي دو غدير

از تعبير غدير ثاني دو برداشت مي‌توان كرد، يكي اين‌كه ثاني بودن آن، به نوعي «حكومت و توسعه» (252) دليل اول است.