غدیر چشمه زلال ولایت صفحه 21

اما با وجود تمام این مشکلات وبا توجه به مدت کوتاه حکومت آن حضرت، تاریخ چونان آینه ای، منش وروش حکومتی آن حضرت را منعکس کرده، نشان می دهد که تا به امروز هرگز جامعه وملتی در جهان چنان حکومتی را به خود ندیده است.

آنچه در بخش های بعدی خواهیم خواند، تنها قطره ای از دریای بی کران غدیر وعظمت علی

علیه السلام است:

عدل وانصاف

عناصر تشکیل دهنده فرهنگ ومکتب غدیر چنان گسترده وژرف است که هیچ کس را یارای شناخت تمام آن نیست واگر انسان بخواهد، تنها می تواند پرتویی از فروغ جهان شمول غدیر برگیرد وبه همین مقدار، مکتب غدیر را بشناسد. یکی از آموزه های مکتب غدیر در سخن کوتاه، اما شیوای امیرالمؤمنین علیه السلام تبلور یافته است، آن جا که فرمود:

… والله لو اُعطیتُ الأقالیم السبعه بما تحت أفلاکها علی أن أعصیَ الله فی نمله أسلبها جُلبَ شعیره ما فعلته … ()؛ به خدا سوگند، اگر همه هفت اقلیم عالم، وهرچه در زیر آسمان است به من دهند تا خدا را با ربودن پوست جوی از دهان مورچه ای معصیت کنم، نپذیرم.

نکته بسیار مهم ودر خور توجه در این عبارت این است که امیرالمؤمنین علیه السلام برای بیان مقصود خود، واژه «لو» به کار برده است. این واژه از حروف شرط وبه معنای «اگر» است، اما با این تفاوت که واژه «اگر» در زبان فارسی، معنایی اعم از «لو» دارد ودر موارد امکان تحقق شرط ونیز در موارد عدم تحقق آن به یکسان استفاده می شود، ولی «لو» در زبان عربی در موارد عدم تحقق شرط به کار می رود، چنان که خداوند می فرماید:

لَوْ کَانَ فِیهِمَآ ءَالِهَهٌ إِلاَّ اللَّهُ لَفَسَدَتَا()؛ اگر در آن ها (زمین وآسمان) جز خدا، خدایانی]دیگر[وجود داشت، قطعاً]زمین وآسمان [تباه می شد.

لذا چون آسمان وزمین همچنان پابرجاست، روشن می شود که جز «الله» خدایی وجود ندارد و «لو» در صدر آیه بر عدم تحقق شرط دلالت دارد.

بنابراین، معنای «لو» در عبارت «والله لو اُعطیت … » این است که نافرمانی وعصیان من در درگاه خدا، به همین اندازه که