کتابخانه بالقرآن

بانک غدیر صفحه 2847

صفحه 2847

با تأمّلي در آيه مورد بحث و آيات ديگر پي مي‌بريم: امام به حقّ كسي است كه اهليّت و قابليت احتجاج به او در روز قيامت را دارا مي‌باشد. يعني مي‌تواند مردم را به هدايت رسانده و آنان را به حقّ و حقيقت رهنمون سازد. و به تعبير ديگر شاهد بر اعمال انسان‌ها بوده و اطاعت او مستلزم اطاعت خداوند است.

حال بايد ديد چه كسي چنين صفاتي را در خارج دارد؟ چه كسي است كه خود به هدايت مطلق رسيده و قابليت و اهليّت دستگيري مردم را نيز دارد؟

مكتب اهل بيت‌عليهم السلام و پيروان آنان به اين سؤال به خوبي پاسخ مي‌دهند، آنان معتقدند كه در هر زماني بايد امام معصومي در روي زمين وجود داشته باشد تا زمين خالي از حجّت نباشد. و امام زمان ما در اين عصر و زمان حضرت حجة بن الحسن المهدي - ارواحنا فداه - است. كسي كه امامت او به نصّ از رسول اكرم‌صلي الله عليه وآله و امامان بعد از آن حضرت به اثبات رسيده و نيز از او معجزات فراواني كه دلالت بر امامت او داشته باشد، صادر شده است.

قرآن و نصّ بر امام

از جمله آياتي كه مربوط به امامت عامه بوده و دلالت بر يكي از گزاره هاي امامت دارد، آياتي است كه مربوط به وجوب نصب امام از جانب خداوند مي‌باشد؛ زيرا در بحث امامت، اين موضوع مطرح است كه آيا نصب امام و جانشين پيامبرصلي الله عليه وآله لازم است كه از جانب خداوند به طور مستقيم باشد يا خير؟ در اين مبحث به اين موضوع مي‌پردازيم.

حقّ طاعت الهي

متكلمان براي توحيد افعالي اقسامي را ذكر كرده‌اند كه يكي از آن‌ها توحيد در حقّ الطاعه است؛ يعني تنها كسي كه اطاعت او بالذات و به طور مستقل واجب است خداوند متعال مي‌باشد و اطاعت ديگران در صورت لزوم در طول اطاعت خداوند و به اذن او واجب است؛ زيرا اطاعت، از شؤون مالكيت است، و از آنجا كه مالك حقيقي انسان خدا است پس اطاعت او نيز ذاتاً واجب است. لذا خداوند متعال وجوب اطاعت پيامبرش را به اذن خود دانسته و مي‌فرمايد: «وَما أَرْسَلْنا مِنْ رَسُولٍ إِلّا لِيُطاعَ بِإِذْنِ اللَّهِ»؛(55) «هيچ رسولي را نفرستاديم مگر به جهت آن‌كه به اذن الهي از او اطاعت كنند.»

از اين آيه به طور وضوح استفاده مي‌شود كه اطاعت پيامبرصلي الله عليه وآله فرع بر اطاعت خدا و در طول است.

و نيز در جايي ديگر مي‌فرمايد: «مَنْ يُطِعِ الرَّسُولَ فَقَدْ أَطاعَ اللَّهَ»؛(56) «هر كس رسول را اطاعت كند، قطعاً خدا را اطاعت كرده است.»