کتابخانه بالقرآن

بانک غدیر صفحه 2860

صفحه 2860

اصطفا در لغت از ماده «صفو» يعني اختيار و خالص از چيزي است. و اصطفاء يعني انتخاب كردن چيز خالص.

و در اصطلاح اسلامي: اصطفاء و انتخاب برخي از افراد از جانب خداوند به اين است كه او را تصفيه و خالص از هر گونه شوائب موجود در غير كرده و او را بر ديگران ترجيح دهد.

اوصيا از ذريّه پيامبران

با مراجعه به آيات قرآن كريم پي مي‌بريم كه سنّت الهي بر اين قرار گرفته كه اوصيا انبيا را به معناي عام آن كه مرادف با حجّت خدا بوده و شامل نبيّ و امام و وصيّ مي‌شود از ذريّه آنان قرار دهد. هيچ پيامبري نيست جز آن‌كه وصيّ يا اوصيا داشته و خداوند آنان را از آل و ذريّه پيامبران قرار داده است، خواه آن اوصيا پيامبر باشند يا خير. اينك به برخي از آن‌ها اشاره مي‌كنيم:

1 - خداوند متعال مي‌فرمايد: «إِنَّ اللَّهَ اصْطَفي آدَمَ وَنُوحاً وَآلَ إِبْراهِيمَ وَآلَ عِمْرانَ عَلَي الْعالَمِينَ * ذُرِّيَّةً بَعْضُها مِنْ بَعْضٍ وَاللَّهُ سَمِيعٌ عَلِيمٌ»؛(89) «به حقيقت خدا برگزيد آدم و نوح و خانواده ابراهيم و خاندان عمران را بر جهانيان. فرزنداني هستند برخي از نسل برخي ديگر و خدا به اقوال و احوال همه شنوا و دانا است.»

2 - و نيز مي‌فرمايد: «وَوَهَبْنا لَهُ إِسْحاقَ وَيَعْقُوبَ كُلاًّ هَدَيْنا وَنُوحاً هَدَيْنا مِنْ قَبْلُ وَمِنْ ذُرِّيَّتِهِ داوُدَ وَسُلَيْمانَ وَأَيُّوبَ وَيُوسُفَ وَمُوسي وَهارُونَ وَكَذلِكَ نَجْزِي الْمُحْسِنِينَ * وَزَكَرِيّا وَيَحْيي وَعِيسي وَإِلْياسَ كُلٌّ مِنَ الصّالِحِينَ * وَإِسْماعِيلَ وَالْيَسَعَ وَيُونُسَ وَلُوطاً وَكُلاًّ فَضَّلْنا عَلَي الْعالَمِينَ * وَمِنْ آبآئِهِمْ وَذُرِّيّاتِهِمْ وَإِخْوانِهِمْ وَاجْتَبَيْناهُمْ وَهَدَيْناهُمْ إِلي صِراطٍ مُسْتَقِيمٍ * ذلِكَ هُدَي اللَّهِ يَهْدِي بِهِ مَنْ يَشآءُ مِنْ عِبادِهِ وَلَوْ أَشْرَكُوا لَحَبِطَ عَنْهُمْ ما كانُوا يَعْمَلُونَ * أُولئِكَ الَّذِينَ آتَيْناهُمُ الْكِتابَ وَالْحُكْمَ وَالنُّبُوَّةَ»؛(90) «و ما به ابراهيم، اسحاق و يعقوب را عطا نموديم و همه را به راه راست بداشتيم و نوح را نيز پيش از ابراهيم و از فرزندانش داوود و سليمان و ايّوب و يوسف و موسي و هارون هدايت نموديم و اين چنين نيكوكاران را پاداش نيك خواهيم داد.

و هم زكريا و يحيي و عيسي و الياس و هم اسماعيل و يسع و يونس و لوط همه از نيكوكارانند. و ما همه آن پيغمبران را بر عالميان شرافت و برتري داديم. و نيز برخي از پدران و فرزندان و برادران آن‌ها را فضيلت داده و بر ديگران آنان را برگزيديم و به راه راست هدايت نموديم. اين است هدايت خدا كه به آن هر يك از بندگانش را مي‌خواهد هدايت مي‌كند و اگر به خدا شرك آورند اعمال آنان را نابود مي‌سازد. آن‌ها [پيغمبران] كساني‌اند كه ما آنان را كتاب و فرمان و مقام نبوّت عطا كرديم.»

3 - «هُنالِكَ دَعا زَكَرِيّا رَبَّهُ قالَ رَبِّ هَبْ لِي مِنْ لَدُنْكَ ذُرِّيَّةً طَيِّبَةً إِنَّكَ سَمِيعُ الدُّعاءِ * فَنادَتْهُ الْمَلائِكَةُ وَهُوَ قائِمٌ يُصَلِّي فِي الْمِحْرابِ أَنَّ اللَّهَ يُبَشِّرُكَ بِيَحْيي مُصَدِّقاً بِكَلِمَةٍ مِنَ اللَّهِ وَسَيِّداً وَحَصُوراً وَنَبِيّاً مِنَ الصّالِحِينَ»؛(91) «در آن هنگام زكريا [كه كرامت مريم را مشاهده كرد]عرض كرد: پروردگارا مرا به لطف خويش فرزنداني پاك سرشت عطا فرما كه همانا تويي مستجاب كننده دعا. و هنگامي كه او در محراب ايستاده، مشغول نيايش بود، فرشتگان او را صدا زدند كه: خدا تو را به يحيي بشارت مي‌دهد، [كسي] كه كلمه خدا [= مسيح] را تصديق مي‌كند، و رهبر خواهد بود، و از هوس‌هاي سركش بركنار، و پيامبري از صالحان است.»

4 - «لَقَدْ أَرْسَلْنا نُوحاً وَإِبْراهِيمَ وَجَعَلْنا فِي ذُرِّيَّتِهِمَا النُّبُوَّةَ وَالْكِتابَ»؛(92) «ما نوح و ابراهيم را فرستاديم، و در دودمان آن دو، نبوّت و كتاب قرار داديم.»

5 - «وَوَهَبْنا لَهُ إِسْحاقَ وَيَعْقُوبَ وَجَعَلْنا فِي ذُرِّيَّتِهِ النُّبُوَّةَ وَالْكِتابَ وَآتَيْناهُ أَجْرَهُ فِي الدُّنْيا وَإِنَّهُ فِي الْآخِرَةِ لَمِنَ الصّالِحِينَ»؛(93) «و [در اواخر عمر] اسحاق و يعقوب را به او بخشيديم و نبوّت و كتاب آسماني را در دودمانش قرار داديم و پاداش او را در دنيا داديم و او در آخرت از صالحان است.»