کتابخانه بالقرآن

بانک غدیر صفحه 2864

صفحه 2864

در اين آيه، خداوند حكومت و امامت موروثي و نَسَبي را به طور مطلق نفي نكرده است، بلكه آن را از خصوص ستمگران از ذريّه حضرت ابراهيم‌عليه السلام سلب نموده است.

ثالثاً: ممكن است سرّ اين‌كه امامت و نبوّت و وصايت در نسل پيامبرصلي الله عليه وآله قرار گرفته اين باشد كه از جهتي نسل پيامبرصلي الله عليه وآله نسلي طيّب و طاهر، و خانواده او خانواده‌اي الهي است و از طرف ديگر پيامبرصلي الله عليه وآله به جهت نبوّت و كمالاتش در قلوب مردم جا گرفته و در ميان آن‌ها از محبوبيّت خاصي برخوردار است، مردم در صورتي كه كسي را دوست داشته باشند وابستگان او را نيز دوست دارند. و كسي كه مورد محبّت قرار گرفت درصدد اطاعت از فرامين او برخواهد آمد.

از همين رو بهترين افراد براي امامت و جانشيني و يا نبوّت، ذريّه و نسل پيامبرانند، هرچند اين مقامات را ما بدون شرط ندانسته، براي آن قابليت‌ها و شرطهايي را لازم مي‌دانيم كه از جمله آن‌ها، عصمت و علم لدنّي و برتري در جامعه است.

گزارشي از اوصياي پيامبران

با مراجعه به تاريخ انبياي الهي از حضرت آدم‌عليه السلام تا حضرت خاتم صلي الله عليه وآله پي مي‌بريم كه نه تنها هر يك از انبيا، وصي يا اوصيايي براي خود داشته، بلكه وصيّ او از ذريّه‌اش بوده است. و اين نه به جهت مجرّد قرار گرفتن آن در نسل و ذريّه پيامبر بوده، بلكه اين امر همراه با وجود قابليت‌ها و اهليت ها بوده است. اينك اوصياي برخي از انبيا را مورد بررسي قرار مي‌دهيم:

1 - شيث وصي حضرت آدم‌عليه السلام

الف) مسعودي نقل مي‌كند: «چون حوّا به شيث حامل شد، نور در پيشاني‌اش درخشان گشت، و هنگامي كه او را زاييد آن نور به فرزندش منتقل شد. و چون رشد كرده و كامل شد، آدم بر او وصيّت نمود و اعلام كرد كه او حجّت خدا براي بعد از خود و خليفه خدا در روي زمين خواهدبود … » (111)

ب) يعقوبي مي‌گويد: «چون وقت وفات آدم فرا رسيد فرزندش شيث و فرزندان اورا دور خود جمع نمود و برآن‌ها درود فرستاد و دعا به بركت نمود، و بر شيث وصيت كرد … و او را امر نمود تا در ميان اولادش قائم مقام او باشد. آنان را به تقواي الهي و حسن عبادت خدا امر كرده و از معاشرت با قابيل لعين و اولادش نهي نمود … » (112)

او هم چنين مي‌گويد: «شيث بعد از مرگ آدم‌عليه السلام به انجام وظايف خود قيام نمود. او قومش را به تقواي خداوند سبحان و عمل صالح امر مي‌كرد.» (113)