کتابخانه بالقرآن

بانک غدیر صفحه 2940

صفحه 2940

البته در جهان امروز حكومت چين، بر جمعيت يك ميليارد وچند صد ميليوني چين فرمانروايي مي‌كند، اما قدرت برتر نيست ودولت آمريكا قدرتمندتر به شمار مي‌رود، اما بر بخش اعظم جمعيت جهان حكومت ندارد. حكومت اسلامي اميرالمؤمنين عليه السلام هردو ويژگي را داشت، بدين ترتيب كه قدرتمندترين حكومت جهان آن روز بود وبيشترين جمعيت انساني آن زمان نيز تحت فرمانروايي او بود. روشن است كه با چنين اقتداري، حضرتش مي‌توانست معترضان را با گفتن «نه» به تسليم وا دارد، اما آزادي را بر خودكامگي مقدم داشت تا در عمل به جهانيان بفهماند كه:

… لاَ إِكْرَاهَ فِي الدِّينِ … ()؛ در دين هيچ اجباري نيست.

تعامل با مخالفان

چنان كه پيش‌تر روشن شد، حكومت ظاهري اميرالمؤمنين عليه السلام نيمي از جمعيت اين خاكدان را كه پنجاه كشور فعلي را تشكيل مي‌دهد شامل مي‌شد. با چنين اقتداري، زماني كه يكي از خوارج بصره به نام «جعدة بن نعجه» به حضرتش گفت: «از خدا بترس كه خواهي مُرد»]با اين جمله به حضرت طعنه مي‌زد كه تو درستكار نيستي[، امام عليه السلام در پاسخ او فرمود:

… بل مقتولٌ ضربة علي هذا يخضب هذه، عهدٌ معهود وقضاءٌ مقضيٌ … ()؛]چنين نيست كه با مرگ طبيعي بميرم [بلكه كشته مي‌شوم]آن هم[با ضربه]شمشير[بر سرم، كه اين (محاسنم) را رنگين خواهد كرد.]اين سرنوشت، [پيماني است از پيش رقم خورده وقضايي است شدني.

بي‌ترديد اگر امروزه كسي فرماندهي نظامي، مسئول درجه دو ونه شخص اول كشور يا مسئول عالي را با چنين لحن وكلامي مورد خطاب قرار دهد، بدون كيفر نخواهد ماند. از اين مطلب نيز نبايد غافل بود كه عدم واكنش امام عليه السلام نسبت به سخناني اين‌گونه خودخواهانه، ديگران را نيز تحريك مي‌كرد تا رفتاري مشابه رفتار جعده داشته باشند، اما حضرتش در مقام رئيس بزرگ‌ترين دولت وقت، بزرگوارانه از كنار چنان برخوردي گذشت تا تعاملي متناسب با سخن خدا با وي داشته باشد، آن‌جا كه فرمود:

… وَإِذَا خَاطَبَهُمُ الْجَهِلُونَ قَالُوا سَلَمًا()؛ وچون نادانان ايشان را طرف خطاب قرار دهند به ملايمت پاسخ مي‌دهند.

به حق، اميرالمؤمنين علي بن ابي طالب عليه السلام همان‌گونه بود كه رسول گرامي اسلام درباره‌اش فرمود:

علي مع القرآن والقرآن مع علي عليه السلام ()؛ علي عليه السلام همراه]وهمسوي [با قرآن است وقرآن همراه علي است.

در مقابل اين برخورد اميرالمؤمنين عليه السلام به اين نمونه توجه كنيد: در تاريخ آمده است: يكي از حاكمان اموي بي‌پرده گفت: از اين پس هركس مرا به پرهيزگاري وخداترسي دعوت كند، به يقين سر از تنش جدا خواهم كرد().