کتابخانه بالقرآن

کتابخانه بالقرآن

بانک غدیر صفحه 3054

صفحه 3054

بنا بر اين، «حقيقت» واقعيتي است كه هيچ گونه ربطي به وفاق يا عدم وفاق امّت ندارد. و اين، وظيفه امّت است كه حقيقت را بيابد و به آن به صورت جمعي - چنگ بزند؛ يعني پس از درك آن حقيقت، با تطبيق خود بر آن، متّحد گردد. پس «حقيقت»، مولود اتفاقِ امت نيست كه هر گاه بر چيزي متفق شد، همان حقّ باشد و هر گاه از چيزي روي گرداند، باطل گردد. همان گونه كه حضرت سيدالشهداعليه السلام، شجاعانه اتحاد مسلمانان را بر هم زد و عليه يزيد قيام كرده و فرمود: «إنّما خرجت لطلب الاصلاح في أمّة جدّي أريد أن آمر بالمعروف وأنهي عن المنكر.»؛(13) «من به جهت اصلاح در امّت جدّم قيام كردم و هدف من امر به معروف و نهي از منكر است.» اگر نفس اتفاق امّت، ملاك و معيار حق و حقيقت است، ديگر احتياج به اصلاح ندارد. اصلاح و امر به معروف و نهي از منكر قوي‌ترين برهان است كه حقّ، حقانيّت خود را از اجماع مردم كسب نمي‌كند، بلكه اين مردم‌اند كه بايد خود را بر حق عرضه كنند، و خويش را با آن هماهنگ سازند. با مراجعه به رواياتي كه ذيل آيه «اعتصام» وارد شده نيز به اين نتيجه مي‌رسيم كه ريسمان خدا همان امامان معصوم‌اند كه انسان را به طور قطع و يقين به خداوند متعال مي‌رسانند.

ابن حجر هيتمي اين آيه را در رديف آياتي آورده كه در شأن اهل بيت‌عليهم السلام وارد شده است.(14) هم چنين مي‌توان حديث ثقلين را مفسّر آيه «اعتصام» دانست، زيرا در آن حديث، رسول خداصلي الله عليه وآله مؤمنان را امر مي‌كند كه به دو گوهر گران بها چنگ زنند، كه همان قرآن و عترت است، تا به حقّ و حقيقت رهنمون شده و از گمراهي رها شوند.

ابو جعفر طبري در تفسير آيه «اعتصام» مي‌گويد: مقصود از «اعتصام»، تمسك و چنگ زدن است، زيرا ريسمان، چيزي است كه انسان را به مقصد خواهد رساند.(15) از طرف ديگر در برخي از متن‌هاي حديث ثقلين، كلمه «اعتصام» به كار رفته است. از باب نمونه ابن ابي شيبه، حديث ثقلين را چنين نقل مي‌كند كه پيامبرصلي الله عليه وآله فرمود: «انّي تركت فيكم ما لن تضلّوا بعدي ان اعتصمتم به: كتاب اللَّه و عترتي.»(16). از اين جاست كه مفسران و محدثان، حديث ثقلين را در ذيل آيه شريفه «اعتصام» ذكر كرده‌اند.

حاكم حسكاني به سند خود از رسول خداصلي الله عليه وآله نقل مي‌كند: «من أحبّ أن يركب سفينة النجاة و يمتمسّك بالعروة الوثقي و يعتصم بحبل اللَّه المتين فليوال عليّاً و ليأتمّ بالهداة من ولده»؛(17) «كسي كه دوست دارد سوار بر كشتي نجات شده به ريسمان محكم چنگ زند و اعتصام به ريسمان الهي داشته باشد، بايد ولايت علي را پذيرفته و به فرزندان هدايتگر او اقتدا كند.»

نتيجه اين كه از آيه شريفه و رواياتي كه در تفسير آن آمده است به خوبي استفاده مي‌شود كه اهل بيت‌عليهم السلام محور وحدت ميان امّت اسلامي‌اند، و بحث از امامت و ولايت آنان در حقيقت، بحث از محور وحدتي است كه قرآن و روايات بر آن تأكيد فراواني داشته‌اند. همان گونه كه روايات ديگر نيز بر اين امر تأكيد دارند؛

حاكم نيشابوري به سند خود از ابن عباس نقل مي‌كند كه رسول خداصلي الله عليه وآله فرمود: «النجوم امان لاهل الارض من الغرق و اهل بيتي امان لامّتي من الاختلاف فإذا خالفتها قبيلة من العرب اختلفوا فصاروا حزب ابليس»؛(18) «ستارگان، امان اهل زمين‌اند از غرق شدن و اهل بيت من امان‌اند براي امّتم از اختلاف و هر گاه قبيله‌اي از عرب با آنان مخالفت كنند، در ميان خودشان اختلاف افتاده و جزء حزب ابليس مي‌گردند.» و نيز به سند خود از ابوذر نقل مي‌كند كه او در كنار كعبه ايستاد، دست‌ها را به درِ كعبه گرفت، خطاب به مردم فرمود: اي مردم! هر كس مرا مي‌شناسد كه مي‌شناسد و هر كس نمي‌شناسد، من ابوذرم، از رسول خداصلي الله عليه وآله شنيدم كه فرمود: «الا ان مثل اهل بيتي فيكم مثل سفينة نوح من قومه من ركبها نجا و من تخلف عنها غرق»؛(19) «مَثل اهل بيت من، مَثل كشتي نوح است، هر كس سوار بر آن شود، نجات مي‌يابد و كسي كه از آن تخلّف كند، غرق مي‌شود.» آن گاه هر دو حديث را صحيح مي‌شمرد.

3 - بحث علمي زمينه ساز وحدت‌

توضيح

بزرگ‌ترين اختلاف بين امّت اسلامي، مسئله امامت و رهبري است. شهرستاني مي‌گويد: «بزرگ‌ترين خلاف بين امّت، اختلاف در مسئله امامت است، زيرا براي هيچ مسئله‌اي در اسلام مانند امامت اين‌قدر شمشير كشيده نشده است».(20) لذا هر مسلماني وظيفه دارد كه در راه وحدت مسلمانان بكوشد ولي اين بدان معنا نيست كه دست از بحث علميِ خالي از هر گونه تعصّب و عناد بر دارد، زيرا اين بحث‌ها به طور قطع در وحدت صفوف مسلمان اثر دارد. هنگامي كه هر كدام از فرقه‌هاي مسلمان، پي به عقايد واقعي فرقه ديگر برده و بداند كه او نيز عقائدش مستند به عقل و قرآن و سنت است. كينه و دشمني نسبت به يكديگر كمتر مي‌شود. بخش مهّم كينه‌ها و دشمني‌ها به اين خاطر است كه مسلمانان از عقايد يكديگر بي خبرند و يا بدون دليل مي‌دانند. اگر شيعه را به جهت اعتقاد به بدا متهم به كفر مي‌كنند، تقيه را به نفاق نسبت مي‌دهند، به خاطر آن است كه از حقيقت اين اعتقاد و عمل ناآگاه‌اند، كه بخشي از آن به كوتاهي ما در عرضه نمودن عقايد خودمان باز مي‌گردد. مسئله امامت نيز از اين موضوع مستثنا نيست اگر اهل سنت اعتقاد شيعه اماميه را در مسئله امامت و شرايط آن غلوّ مي‌دانند، به جهت آن است كه ما به طور علمي و صحيح آن را معرفي نكرده‌ايم، و هر جا كه خوب عمل كرديم تا حدود زيادي موفق بوده‌ايم و زمينه‌ساز وحدت مسلمانان شده‌ايم. اينك به نمونه هايي از اين قبيل اشاره مي‌كنيم:

الف - تمايل به حق‌

کتابخانه بالقرآن کتابخانه بالقرآن
نرم افزار موبایل کتابخانه

دسترسی آسان به کلیه کتاب ها با قابلیت هایی نظیر کتابخانه شخصی و برنامه ریزی مطالعه کتاب

دانلود نرم افزار کتابخانه
تمامی حقوق این سامانه متعلق به کتابخانه بالقرآن می باشد.