کتابخانه بالقرآن

بانک غدیر صفحه 3139

صفحه 3139

قسطلاني در تفسير آيه مي‌گويد: «پيامبرصلي الله عليه وآله سزاوارتر است در تمام امور بر مردم از خودشان، از بعضي به بعض ديگر، در نفوذ حكم و وجوب طاعتش. ابن عباس و عطا مي‌گويند: هرگاه پيامبرصلي الله عليه وآله آن‌ها را به كاري دعوت نمود، و نفوس آن‌ها از جانب خودشان به كار ديگري دعوت شد، اطاعت پيامبرصلي الله عليه وآله سزاوارتر است بر آنان از اطاعت خودشان؛ زيرا پيامبرصلي الله عليه وآله تنها به چيزي امر مي‌كند و رضايت مي‌دهد كه صلاح و رستگاري آنان است بر خلاف نفس انسان...».(330)

بيضاوي مي‌گويد: «پيامبرصلي الله عليه وآله در تمام امور، نسبت به مؤمنين از خودشان سزاوارتر است، زيرا او بر خلاف ديگران به چيزي كه مصلحت مردم در آن نباشد نه امر خواهد كرد و نه به آن رضايت خواهد داد».(331)

زمخشري مي‌گويد: «پيامبرصلي الله عليه وآله سزاوارتر است به مؤمنين در هر چيز از امور دنيا و دين، از خود آن‌ها، و به همين جهت است كه به صورت مطلق آمده و مقيّد نشده است. لذا واجب است بر مؤمنين كه پيامبر محبوب‌ترين افراد نزدشان باشد، و حكم او نافذتر از حكم خودشان باشد، و نيز حقّ او مقدّم بر حقوق خودشان باشد...».(332)

همين تفسير از نسفي و سيوطي نيز وارد شده است.(333)

قابل ذكر است كه جمله «الست اولي بكم من انفسكم» را بسياري از علماي اهل سنت نقل كرده‌اند از قبيل: احمد بن حنبل، ابن ماجه، نسائي، شيباني، ذهبي، حاكم، ثعلبي، ابو نعيم، بيهقي، خطيب بغدادي، ابن مغازلي، خوارزمي، بيضاوي، ابن عساكر، ابن اثير، گنجي شافعي، تفتازاني، قاضي ايجي، محبّ‌الدين طبري، ابن كثير، حمّوئي، زرندي، قسطاني، جزري، مقريزي، ابن صبّاغ، هيثمي، ابن حجر، سمهودي، سيوطي، حلبي، ابن حجر مكّي، بدخشي و ...

7 - ذيل حديث‌

در ذيل بسياري از احاديث غدير اين جمله آمده است: «اللَّهم وال من والاه و عاد من عاداه»؛(334) «بار خدايا! هر كس كه ولايت او را پذيرفت دوست بدار، و هر كس كه ولايت او را نپذيرفت و با او ستيز كرد، دشمن بدار.»

اين جمله كه برخي از علماي اهل سنت همچون ابن كثير و الباني تصريح به صحّت آن دارند تنها با معناي «سرپرستي و امامت» سازگاري دارد، نه با معناي «محبّ و دوست» كه اهل سنت مي‌گويند؛ زيرا معنا ندارد كه پيامبرصلي الله عليه وآله دعا كند بر كساني كه ح֘јʠعلي‌عليه السلام دوست آنان است.

8 - گواهي گرفتن از مردم‌

حذيفة بن أُسيدبه سند صحيح نقل كرده كه رسول خداصلي الله عليه وآله در روز غدير خمّ فرمود: «آيا شما شهادت به وحدانيّت خدا (لا اله الّا اللَّه) و نبوت من (محمّداً عبده و رسوله) نمي‌دهيد؟... گفتند: آري، ما به اين امور شهادت مي‌دهيم. آن گاه پيامبرصلي الله عليه وآله فرمود: اي مردم! خدا سرپرست من و من سرپرست مؤمنانم، و من سزاوارترم به شما از خود شما، پس هر كس كه من مولاي اويم پس اين علي مولاي اوست».(335)