کتابخانه بالقرآن

بانک غدیر صفحه 3212

صفحه 3212

سرّ اعراض اكثر صحابه از نص غدير

اشاره

بعد از بحث‌هاي طولاني كه با برخي از اهل تسنن درباره شيعه و حقانيّت و ولايت بلافصل اميرالمؤمنين مي‌شود، و بعد از آن كه ادله امامت و خلافت آن حضرت از جمله حديث غدير ملاحظه مي‌گردد و پي به صحت سند و قوّت دلالت آن برده مي‌شود، آخرين سؤال يا اشكالي كه از طرف اهل سنت مطرح مي‌شود اين است كه چه شد كه با وجود اين هجم از آيات و روايات در شأن و امامت علي‌عليه السلام، صحابه به آن‌ها بي اعتنايي كرده و توجّهي به آن نكردند؟ علي بن ابي طالب‌عليه السلام را رها كرده و به سراغ ديگران رفتند و آن‌ها را به خلافت برگزيدند؟ آيا اعراض مردم سبب سست شدن روايات نمي‌شود؟

شيخ سليم البشري بعد از بحث طولاني با مرحوم سيد شرف الدين عاملي و تصديق احاديث ولايت و امامت بلافصل اميرالمؤمنين‌عليه السلام مي‌گويد: «من چه بگويم! از طرفي به اين ادله نگاه مي‌كنم آن‌ها را از حيث سند و دلالت تمام مي‌يابم، ولي از طرف ديگر مي‌بينم كه اكثر صحابه از علي‌عليه السلام اعراض نمودند، و اين بدان معنا است كه به اين روايات عمل نكرده‌اند، من با اين سياهي لشكر چه كنم؟»(670)

لذا جا دارد كه به اين سؤال پرداخته و موضوع را به طور وضوح بيان كنيم تا حق روشن گردد.

عامل اول: وجود دو خط فكري در ميان صحابه‌

توضيح‌

هركس كه مطالعه‌اي در رابطه با حيات صحابه در عصر رسول خداصلي الله عليه وآله و بعد از آن داشته باشد، پي مي‌برد كه دو اتجاه و خط فكري در ميان آن‌ها حاكم بوده است:

الف - خطّ فكري اجتهاد در مقابل نصّ:

اين خطّ فكري معتقد است كه لازم نيست به تمام آن چه كه پيامبرصلي الله عليه وآله به آن خبر و دستور داده ايمان آورده و تعبّداً آن را قبول كنيم، بلكه مي‌توان در نصوص ديني مطابق با مصالحي كه درك مي‌كنيم اجتهاد كرده و در آن تصرّف نماييم. اين خط فكري از مباني اساسي مدرسه خلفا قرار بود و پيامبر اكرم‌صلي الله عليه وآله مصائب فراواني را از اين نوع خط فكري تحمّل نمود.