کتابخانه بالقرآن

بانک غدیر صفحه 3219

صفحه 3219

امام علي‌عليه السلام كسي بود كه بدون جهات الهي و تقوايي كسي را بر ديگري مقدّم نمي‌داشت، او كسي بود كه همه را به يك ديد نگاه مي‌كرد، از اين جهت خلافتش خوشايند عده‌اي نبود، آنان مي‌خواستند كسي به خلافت منصوب شود كه بين آنان تبعيض قرار داده و بهره‌اي بيشتر از بيت المال مسلمين به آنان برساند.

ابن ابي الحديد مي‌نويسد: «مهمترين سبب در اعراض عرب از اميرالمؤمنين‌عليه السلام مسئله مالي بود، زيرا علي‌عليه السلام شخصي نبود كه كسي را بي جهت بر ديگري برتري دهد، عرب را بر عجم تفضيل بخشد همان‌گونه كه پادشاهان چنين مي‌كردند. او كسي بود كه هرگز اجازه نمي‌داد تا شخصي به جهات خاصّ به او متمايل گردد...».(701)

او نيز از هارون بن سعد نقل مي‌كند كه عبداللَّه بن جعفر بن ابي طالب به علي‌عليه السلام عرض كرد: اي اميرالمؤمنين! از تو مي‌خواهم كه دستور دهي به من كمكي شود، به خدا سوگند كه هيچ نفقه‌اي ندارم جز اينكه مركب خود را بفروشم تا با آن امور معاش خود را بگذرانم.

حضرت فرمود: «نه به خدا سوگند، من چيزي را براي تو نمي‌يابم جز آن كه تو عمويت را امر كني تا سرقت كرده و از آن به تو چيزي بدهد».(702)

همو مي‌گويد: «از جمله منحرفين از علي‌عليه السلام انس بن مالك است، كسي كه مناقب آن حضرت را كتمان كرده و به خاطر ميل به دنيا كمك به دشمنان آن حضرت نمود...».(703)

عامل چهارم: دشمني با بني هاشم‌

تاريخ گواهي مي‌دهد كه قريش زمان رسول خداصلي الله عليه وآله عداوت و دشمني خاصي با بني هاشم داشت. تا هنگامي كه آن حضرت زنده بود از هيچ آزار و اذيتي فروگذار نكرد؛ زيرا بعد از ظهور اسلام و دعوت پيامبر به دين جديد مشاهده كردند كه با خسارت عظيمي از ناحيه او و دينش مواجه شده‌اند، خصوصاً آن كه هدف اصلي اين دين بر قلع و قمع بت پرستي و اعتقادات آنان برپا شده است. آنان مشاهده مي‌كردند كه روز به روز محمّدصلي الله عليه وآله در قلوب مردم نفوذ كرده و مردم به او و دين و آيينش جذب مي‌شوند و در مقابل آن‌ها جبهه‌اي عظيم تشكيل داده‌اند. لذا كينه آن حضرت را به دل گرفته در صدد جبهه‌گيري با او برآمده و شديداً به مقابله پرداختند.

عباس بن عبدالمطلب روزي در حالي كه غضبناك بود بر رسول خداصلي الله عليه وآله وارد شد. حضرت به او فرمود: چه چيز تو را به غضب درآورده است؟ عرض كرد: اي رسول خدا! ما چه كرده‌ايم با قريش كه هرگاه به خودشان مي‌رسند با روي باز همديگر را در آغوش مي‌گيرند ولي هر گاه با ما ملاقات مي‌كنند طور ديگري معامله مي‌كنند؟

راوي مي‌گويد: در اين هنگام بود كه رسول خداصلي الله عليه وآله به حدّي غضبناك شد كه صورتش قرمز گشت، آن‌گاه فرمود: قسم به كسي كه جانم به دست اوست در قلب كسي ايمان داخل نمي‌شود تا اين كه شما را به خاطر خدا و رسولش دوست بدارد...(704)

رسول خداصلي الله عليه وآله از آن‌جا كه براي پيشبرد اهداف الهي خود مجبور بود تا با آنان مقابله كند، لذا در اين راستا از علي‌عليه السلام كمك‌هاي فراوان گرفت. برخي از آنان كه اقوام و افراد عشيره خود را در جنگ‌ها از دست داده بودند كينه و خشم خود را بعد از وفات پيامبرصلي الله عليه وآله بر علي بن ابي طالب ريخته و از او قصاص نمودند، و نگذاشتند تا به حقّي كه خداوند براي او معيّن كرده بود برسد.