کتابخانه بالقرآن

بانک غدیر صفحه 3465

صفحه 3465

«أَحَلَّ اللَّهُ الْبَيْعَ؛ خدا تجارت را حلال كرده است».

اجاره، ازدواج و طلاق كه در قرآن وجود دارد ديگران نيز انجام مي‌دهند، اما جاري كردن تمام احكام قرآن و تمام حق، مخصوص اميرالمؤمنينعليه السلام است و در آن صورت است كه نعمت آن چنان فراوان مي‌شود كه:

«لأَكَلُواْ مِن فَوْقِهِمْ وَمِن تَحْتِ أَرْجُلِهِم؛ از فراز و فرود و پيش روي خود [نعمت هاي فراوان الهي] مي‌خورند».

اگر حضرت اميرعليه السلام از ابتدا فرصت مي‌يافتند تا بر مسند حكومت كه حق مسلم آن حضرت بود تكيه زنند، مردم از نعمت هاي آسمان و زمين به بهترين وجه، بهره مي‌جستند. تنها كارشكني معاويه در آن مدت حكومت چند سالة ظاهري نبود، بلكه علاوه بر جنگ صفين، جنگ جمل، طلحه و زبيرها و نهرواني‌ها و خوارج نيز بودند كه بيشتر دورة چهار سال و چند ماهة حكومت اميرالمؤمنينعليه السلام با اين جنگ‌ها سپري شد. با اين همه مطالبي در تاريخ اميرمؤمنانعليه السلام يافت مي‌شود كه هنوز دنيا به آنها نرسيده است. آن حضرت نور و جانشين پيامبرصلي الله عليه السلام بودند و خود در اين باره فرموده اند:

«وأنا من رسول الله كالضوء من الضوء والذراع من العضد؛ نسبت من به رسول خدا همانند نسبت نور به نور و آرنج به بازو است».

آرنج و بازو با هم كار مي‌كنند و با هم از كار مي‌ايستند. يا كاري را با هم انجام مي‌دهند يا هيچ كدام كار نمي‌كنند. با اين همه نزديكي و يكي بودن، باز اميرمؤمنان از پيامبرصلي الله عليه السلام پيروي مي‌كردند. تك تك اينها مطالبي است درخور دقت كه امروزه دنيا از آنها غافل است. بايد باور كنيم بيشتر مردم جهان از حقيقت غدير و عظمت اميرالمؤمنينعليه السلام ناآگاه هستند و اين مطالب را نشنيده اند.

ساده زيستي

شايد اين مطلب را شنيده باشيد كه حضرت صديقه كبري فاطمه زهراعليها السلام چادري با دوازده وصله داشتند. اين مطلب را در يك خط مي‌توان نوشت، ولي يك دنيا معنا و محتوا در آن نهفته است. حضرت زهراعليها السلام زماني آن چادر را سر مي‌كردند كه پدرشان رئيس حكومت و اميرمؤمنان علي بن ابي طالبعليه الصلاة و السلام شوهرشان وزير آن حضرت بودند. آن بانوي بزرگ اسلام تا اين اندازه خداخواه و فرمانبردار بودند. شما فقرا را هم بنگريد، مشكل بتوان فقيري را يافت كه چادرش دوازده وصله داشته باشد، البته فقير مي‌خواهد چادر نو و گران بها سر كند، ولي نمي‌تواند، اما حضرت زهراعليها السلام مي‌توانستند و نمي‌كردند. ايشان با اموال بيت المال اين گونه با احتياط برخورد مي‌كردند. نقطه مقابل، عملكرد عثمان و … بود. اميرمؤمنانعليه السلام فرمودند: من اموال را همانند رسول خدا تقسيم مي‌كنم. حضرت رسولصلي الله عليه السلام اموال را نگه نمي‌داشتند و بلافاصله آن را بين مردم تقسيم مي‌كردند، ولي عمر اموال را از سالي تا سال ديگر نگه مي‌داشت، سپس تقسيم مي‌كرد. اين مطلب در متون تاريخي آمده است كه: «وإن عمر كان يجمع الأموال من سنة إلي سنة ثم يقسّم».

وقتي حكومت در اختيار اميرمؤمنانعليه السلام قرار گرفت، حضرت فرمودند: «من چون عمر رفتار نخواهم كرد. اين اموال مال مردم است و اگر تهي دستي در جامعه وجود دارد، مال، مال اوست و اگر هم فقيري وجود ندارد، به بقيه مسلمانان مي‌رسد».

اين نكته اي است كه امروزه دنيا با اين همه پيشرفت هنوز به آن نرسيده است. اين قانون را شخص پيامبرصلي الله عليه السلام وضع و اجرا كرده بودند. اميرمؤمنانعليه السلام نيز طبق روش رسول خداصلي الله عليه السلام عمل مي‌كردند. در حكومت ايشان، پولي كه به بيت المال مسلمانان مي‌رسيد اولويت استفاده از آن با فقيران بود. كساني كه خانه، زن، زندگي، لباس، خوراك و … نداشتند، به جهت احتياج شان در اولويت بودند و آنچه زياده بر نياز فقيران بود به بقيه مي‌دادند. در مصرف بيت المال، چون مال، از آن خداست و همه بندگان خدا هستند لذا بيت المال الزاماً و حتماً مخصوص فقرا نيست، از اين رو لازم نيست مصرف كننده، فقير باشد و تنها صدقات و زكات از آنِ فقيران است كه در قرآن بدان اشاره شده است، آن جا كه مي‌فرمايد: