کتابخانه بالقرآن

بانک غدیر صفحه 3502

صفحه 3502

ابن اثير مي‌گويد: «تأخر خالد و أخوه أبان عن بيعة أبي‌بكر، فقال لبني‌هاشم: انّكم لطوال الشجر، طيبو الثمر، نحن تبع لكم... فلمّا بايع بنوهاشم أبابكر بايعه خالد»؛(24) «خالد و برادرش ابان از بيعت با ابوبكر سرباز زدند و به بني‌هاشم خطاب كرده گفتند: همانا شما خانداني ريشه‌دار و اصلي هستيد كه افراد شايسته‌اي را به جامعه تحويل داده است و ما به دنبال شماييم... بعد از آن‌كه بني‌هاشم با ابوبكر - با تهديد و زور - بيعت كردند اين دو برادر - خالد و ابان - نيز بيعت نمودند».

4 - سكوت معنادار

از جمله موضع‌گيري‌هاي شيعيان در خلافت ابوبكر و عمر و عثمان، سكوت معنادار آنان بود؛ زيرا از طرفي حقّ را با علي‌عليه السلام دانسته و ديگران را لايق مقام خلافت نمي‌دانستند. از طرف ديگر مصالح اسلام و مسلمين را در نظر مي‌گرفتند، كساني كه به تعبير اميرالمؤمنين، تازه مسلمان‌اند. از طرف سوم دشمنان داخلي و خارجي را در كمين مي‌ديدند، لذا با يك جمع‌بندي، سكوت را بر هر چيز ديگر ترجيح دادند. به اين معنا كه دست به شمشير نبرند و براي گرفتن حقّ اميرالمؤمنين‌عليه السلام اقدامي انجام ندهند، ولي اين بدان‌معنا نبود كه سكوت مطلق داشته باشند؛ زيرا حقّ هيچ‌گاه نبايد به طور مطلق خاموش بماند، بلكه در هر موردي كه صلاح مي‌ديدند از راه‌هاي مختلف حقانيت اميرالمؤمنين‌عليه السلام را گوشزد مي‌كردند.

5 - مخالفت عملي‌

در برخي از موارد نيز عملاً با خليفه غاصب مقابله مي‌كردند كه مي‌توان يك نمونه از آن را اقدام عملي مالك بن نويره در ندادن زكات به نماينده ابوبكر، خالد بن وليد دانست؛ زيرا او معتقد بود كه ابوبكر شايسته خلافت نيست و دادن زكات به نماينده او كمك به ظالم است؛ ازاين‌رو از دادن زكات به او سرپيچي كرد... .

نمونه ديگر از مخالفت عملي را مي‌توان هجرت بلال از مدينه دانست؛ زيرا بلال به خاطر منصب مهمّي كه نزد رسول خداصلي الله عليه وآله داشت، احساس كرد كه اگر در مدينه بماند بايد براي خليفه وقت اذان‌گو باشد، و از آن‌جا كه اذان او در حقيقت تأييد خلافت غاصب است، به‌همين‌خاطر مصلحت را در آن ديد كه از مدينه پيامبرصلي الله عليه وآله به محلّي دور هجرت كند تا از او بهره‌برداري سياسي نشود و در آنجا بود تا از دار دنيا رحلت كرد.(25)

6 - مبارزه منفي‌

اشاره‌