کتابخانه بالقرآن

بانک غدیر صفحه 3506

صفحه 3506

بعد از ورود امام علي‌عليه السلام به عراق، مردم با ملاحظه امام علي‌عليه السلام به عنوان قهرمان سياست، در مقابل استيلاي شاميان از او حمايت كردند و مدّت‌ها از حاميان مذهبي امام علي‌عليه السلام بودند.

پس از جنگ جمل، اصطلاح شيعه علي‌عليه السلام شامل همه كساني مي‌شد كه از علي‌عليه السلام در مقابل عايشه حمايت مي‌كردند. علاوه بر آن به اشخاص و گروه‌هاي غيرمذهبي كه به دلايل سياسي از علي‌عليه السلام حمايت مي‌كردند، لفظ شيعه اطلاق مي‌گرديد.

نصربن مزاحم مي‌گويد: امام علي‌عليه السلام هنگام برشمردن جنايات طلحه و زبير فرمود: «انّ اتباع طلحة والزبير قتلوا شيعتي وعمّالي»؛(46) «همانا پيروان طلحه و زبير در بصره شيعيان و عاملان مرا به قتل رساندند».

در اين مفهوم وسيع بود كه كلمه شيعه در سند حكميت در صفين به‌كار رفت. ده سال بعد، زماني كه شيعيان شروع به تثبيت موقعيت اسمي خود كردند، كوشش‌هايي براي جدايي حاميان علي‌عليه السلام صورت گرفت و بين حاميان مذهبي و غيرمذهبي وي تمايزي حاصل شد.

امام علي‌عليه السلام در طول چهار سال و نه ماه حكومت خويش، اگرچه نتوانست جامعه اسلامي را به صورت اوّل خويش بازگرداند، اما به موفقيت‌هاي مهمّي دست يافت كه عبارتند از:

1 - معرفي‌كردن شخصيت واقعي رسول خداصلي الله عليه وآله براي مردم.

2 - تبيين احكام فراموش‌شده اسلام.

3 - جلوگيري از بدعت‌ها و تحريف‌هاي ديني درحدّ امكان.

4 - تصحيح و اصلاح احكامي كه به اشتباه براي مردم تبيين شده بود.

5 - تبيين مقدار زيادي از معارف ديني.