کتابخانه بالقرآن

بانک غدیر صفحه 3699

صفحه 3699

اين بدانجهت است كه قطب اصلي حديث جمله‌ي «مَنْ كُنْتُ مَوْلاهُ فَعَلِيٌّ مَوْلاهُ» - كه در حساسترين موقعيت خطبه ادا شده است- و هرگاه بصورت اختصار به حديث غدير اشاره شود همين جمله مد نظر قرار مي‌گيرد، و راويان و محدثين نيز در هنگام اختصار به همين جمله اكتفا نموده و قرائن همراه آن را حذف كرده‌اند.

نكته‌ي قابل توجه در اين مقطع آن است كه با توجه به متن خطبه‌ي مفصل و دقت در ساير مطالبي كه پيامبر صلي اللَّه عليه و آله در خطبه‌ي خود فرموده‌اند، معناي «مولي» و مراد از «ولايت»، هم براي مخاطبين در غدير بسيار واضح و روشن بوده، و هم براي هر مُنصفي كه متن را مطالعه كند و شرايط خطبه را بطور كامل در نظر بگيرد واضح‌تر از آن خواهد بود كه جاي بحث و احتجاج باشد.

بكار گرفتن كلمه «مولي» براي آن است كه هيچ لفظي از قبيل «امامت»، «خلافت»، «وصايت» و امثال اينها، نمي‌تواند حامل معناي دقيقي باشد كه فوق همه‌ي معاني الفاظ مذكور است.

پيامبر صلي اللَّه عليه و آله نمي‌خواهد فقط امامت يا خلافت يا وصايت حضرت را بيان كند، بلكه مي‌خواهد اولي به نفس بودن و صاحب اختيار تام بر جان و مال و عرض و دين مردم بودن و بعبارت واضحتر «ولايت مطلقه‌ي الهيه» را كه به معناي نيابت تامه از طرف پروردگار است بيان كند، و هيچ لفظي فصيح‌تر و گوياتر از «مولي» براي رساندن اين منظور پيدا نمي‌شود.

دشمنان غدير هم اگر كلمه‌ي ديگري در اينجا بكار رفته بود خيلي آسانتر آن را مي‌پذيرفتند و يا در مقام رد آن چنين تلاش نمي‌كردند، و اگر بنا به تعدد معاني بود در الفاظ ديگر بسيار آسانتر بود. آنان با تشكيك در معناي اين كلمه مي‌خواهند آن را از محتواي مهم و كارساز عقيدتي و اجتماعي آن جدا كنند و آن را در حد بيان يك موضوع عاطفي و اخلاقي پايين بياورند. آنان از معناي وسيع «اولي به نفس» وحشت

[صفحه 127]

دارند و معناي آن را خوب مي‌فهمند كه اينچنين به مبارزه‌اش برخاسته‌اند. ما هم بايد بر سر همين معني پافشاري كنيم، و از خدا و رسول تشكر كنيم كه با بكار بردن چنين كلمه‌اي در تركيب خاص جمله، بنيادي محكم در فرهنگ اعتقادي ما بر جاي گذاشته‌اند كه از آن نتايج زير گرفته مي‌شود:

- امامت و ولايت دوازده امام معصوم عليهم‌السلام بلافاصله پس از رحلت پيامبر صلي اللَّه عليه و آله.

- اطلاق و عموميت ولايت و اختيار ايشان بر همه‌ي انسانها و در همه‌ي زمانها و مكانها و در هر شرايطي.

- استناد ولايت ايشان به امضاي پروردگار و اينكه امامت يك منصب الهي است.