کتابخانه بالقرآن

بانک غدیر صفحه 3714

صفحه 3714

ابوالمعالي جويني از قرن پنجم مي‌گويد: در بغداد در دست صحافي كتابي ديدم كه بر جلد آن نوشته بود: «جلد بيست و هشتم از اسناد حديث من كنت مولاه فعلي مولاه، و بعد از اين جلد بيست و نهم خواهد بود»!! همچنين ابن‌كثير دمشقي مي‌گويد: «كتابي در دو جلد ضخيم ديدم كه محمد بن جرير طبري احاديث غدير خم را در آن جمع‌آوري كرده بود»! [19].

آنچه در اين مرحله مشهود است اينكه اكثر كتب، مربوط به اسناد و رجال خطبه است و هدف اول مؤلفين استحكام اصل مطلب بوده است. آنان كه جو خاص فرهنگي را به خوبي لمس مي‌كردند در مرحله‌ي اول دست به كار محكم‌كاري در اسناد و حفظ متون شدند تا نسلهاي آينده مدارك لازم براي تحقيق و موشكافي و بحث و بررسي داشته باشند.

اين دوران در طول قرن دوم و سوم و چهارم و پنجم اوج خاص داشته و حق آن به خوبي ادا شده است.

[صفحه 143]

تحقيق در سند و متن

از قرن چهارم تحقيق و بحث در متن و سند حديث غدير آغاز شده و قطعه‌ي ا صلي خطبه‌ي غدير كه جمله‌ي «من كنت مولاه فهذا عليّ مولاه» است در مناظرات مطرح شده، و رجال اسناد و ناقلين حديث غدير نيز به دقت مورد بررسي قرار گرفته‌اند. كتب شيخ صدوق و سيد مرتضي و شيخ مفيد بهترين شاهد بر اين مدعا هستند.

اين تحقيقات در قرنهاي چهارم و پنجم و ششم اوج داشته و تا سال هزار همچنان پيش رفته، و آثار برجسته‌اي از اين قرون در دست است.

شكوفائي علمي غدير

از اوائل قرن يازدهم هجري تا امروز با ايجاد ميدان باز علمي، محققين و انديشمندان اسلام تأليفات بسيار مهمي درباره‌ي غدير تأليف كرده و به خوبي از زحمات هزار ساله نتيجه‌گيري نموده‌اند. در اين دوران تمام جوانب غدير مورد جمع و بررسي و تحقيق قرار گرفت. ارتباط غدير با قرآن، بحثهاي مفصل در اسناد غدير، بررسيهاي عميق در متن حديث غدير، جمع‌آوري و تدوين اشعار مربوط به غدير و جوانب ديگر آن مورد توجه خاص واقع شد و در هر مورد كتابهايي تدوين گرديد.

تحقيقات بزرگاني همچون قاضي شوشتري، علامه مجلسي، شيخ حر عاملي، سيد هاشم بحراني، ميرحامدحسين هندي، علامه اميني و بسياري ديگر از علما، بهترين شاهد اين مدعا است.