کتابخانه بالقرآن

بانک غدیر صفحه 3968

صفحه 3968

4 - ابو علقمه مي‌گويد: «قلت لإبن عبادة: و قد مال الناس الي بيعة ابي بكر: الا تدخل ما دخل فيه المسلمون؟ قال: اليك منّي فواللَّه لقد سمعت رسول اللَّه‌صلي الله عليه وآله يقول: «اذا أنا متّ تضلّ الأهواء و يرجع الناس علي أعقابهم، فالحقّ يومئذ مع عليّ و كتاب اللَّه بيده و لاتبايع احداً غيره»؛(30) «به سعد بن عباده - هنگام تمايل مردم به بيعت با ابوبكر - گفتم: آيا همانند بقيه با ابوبكر بيعت نمي‌كني؟ گفت: نزديك بيا، به خدا سوگند! از رسول خداصلي الله عليه وآله شنيدم كه مي‌فرمود: وقتي كه از دنيا مي‌روم، هواي نفس [بر مردم ]غلبه كرده و آن‌ها را به جاهليت بر مي‌گرداند، حقّ در آن روز با عليّ است و كتاب خدا به دست اوست، با كسي غير از او بيعت مكن.»

5 - خوارزمي حنفي در مناقب، از ابو ليلي نقل مي‌كند كه رسول خداصلي الله عليه وآله فرمود: «سيكون من بعدي فتنة، فإذا كان ذلك، فالزموا علي بن أبي طالب، فانّه الفاروق بين الحق والباطل»؛(31) «زود است كه بعد از من فتنه‌اي ايجاد شود در آن هنگام به ابي طالب پناه بريد، زيرا او فرق گذارنده بين حقّ و باطل است».

6 - ابن عساكر به سند صحيح از ابن عباس نقل مي‌كند: «خرجت أنا و النبيّ‌صلي الله عليه وآله و عليّ في حيطان المدينة، فمررنا بحديقة، فقال عليّ‌عليه السلام: ما احسن هذه الحديقة يا رسول اللَّه! فقال‌صلي الله عليه وآله: حديقتك في الجنّة أحسن منها. ثمّ أومأ بيده الي رأسه و لحيته، ثمّ بكي حتي علا بكاه. قيل: ما يبكيك؟ قال: ضغائن في صدور قوم لايبدونها لك حتّي يفقدونني»؛(32) «من با پيامبر و علي‌عليهما السلام در كوچه‌هاي مدينه عبور مي‌كرديم، گذرمان به باغي افتاد، علي‌عليه السلام عرض كرد: اي رسول خدا! اين باغ چقدر زيباست؟ پيامبرصلي الله عليه وآله فرمود: باغ تو در بهشت از اين باغ زيباتر است. آن گاه به دست خود بر سر و محاسن علي‌عليه السلام اشاره كرده و سپس با صداي بلند گريست. علي‌عليه السلام عرض كرد: چه چيز شما را به گريه درآورد؟ فرمود: اين قوم در سينه‌هايشان كينه‌هايي دارند كه آن را اظهار نمي‌كنند، مگر بعد از وفاتم.»

7 - ابو مويهبه، خادم رسول خدا مي‌گويد: «أيقظني رسول اللَّه‌صلي الله عليه وآله ليلة و قال: انّي قد أمرت أن أستغفر لأهل البقيع (فانطلق معي). فانطلقت معه فسلّم عليهم ثمّ قال: ليهنئكم ما أصبحتم فيه، قد أقبلت الفتن كقطع الليل المظلم. ثمّ قال: قد أوتيت مفاتيح خزائن الأرض و الخلد بها ثمّ الجنّة و خيّرت بين ذلك و بين لقاء ربّي، فاخترت لقاء ربّي. ثم استغفر لأهل البقيع، ثم انصرف فبدئ بمرضه الذي قبض فيه...»؛(33) «پيامبرصلي الله عليه وآله شبي مرا از خواب بيدار كرد و فرمود: من امر شده‌ام تا بر اهل بقيع استغفار نمايم، همراه من بيا. با حضرت حركت كردم تا به بقيع رسيديم. پيامبرصلي الله عليه وآله بر اهل بقيع سلام نمود و سپس فرمود: جايگاه خوشي داشته باشيد، هر آينه فتنه‌ها مانند شب تاريك بر شما روي آورده است. آن گاه بر اهل بقيع استغفار نمود و برگشت و در بستر بيماري افتاد و با همان مرض از دنيا رحلت نمود.»

شهيد صدررحمه الله در توضيح آن فتنه مي‌گويد: «اين فتنه همان فتنه‌اي است كه فاطمه زهراعليها السلام از آن خبر داده، آن جا كه فرمود: «زعمتم خوف الفتنة، الا في الفتنة سقطوا»؛(34) «از فتنه ترسيدند، ولي خود در فتنه گرفتار شدند.» آري اين همان فتنه است، بلكه بدون شك اصل و اساس همه فتنه‌هاست. اي پاره تن پيامبر! چه چيز قلب تو را به درد آورده است كه پرده از حقيقتي تلخ بر مي‌داري و براي امّت پدرت از آينده‌اي بس تاريك خبر مي‌دهي؟

آري بازي‌هاي سياسي در آن روز فتنه‌اي بود كه در حقيقت اصل و ريشه همه فتنه‌ها شد، همان گونه كه از كلام عمر بن خطاب ظاهر مي‌شود كه گفت: بيعت ابوبكر امري بدون فكر و تأمل بود كه خداوند مسلمين را از شرّ آن نجات داد».(35)

سه راه پيش روي پيامبرصلي الله عليه وآله‌

توضيح‌

گفته شد كه پيامبر اكرم‌صلي الله عليه وآله از آينده امّت خود و آن فتنه‌اي كه درباره خلافت اتفاق افتاد، آگاهي داشت، حال سؤال اين است كه پيامبرصلي الله عليه وآله براي مقابله با آن فتنه چه تدابيري انديشيده بود؟ آيا احساس مسئوليّت كرده و راه حلّي براي پيش‌گيري از آن ارائه داده است يا خير؟

در جواب مي‌گوييم: سه احتمال در اين جا متصوّر است: