کتابخانه بالقرآن

بانک غدیر صفحه 4137

صفحه 4137

غدير علي‌عليه السلام به عنوان نماد صحيحي از آزادي، علي‌رغم اين كه براي جامعه اسلامي آن روز تدارك ديده شد، ولي متأسفانه جوامع اسلامي هرگز از مفهوم آزادي كه يكي از اهداف غدير بود بهره‌اي نبردند و تا به امروز اسير ديكتاتوري هستند. در مقابل، در غرب جوامعي وجود دارند كه عنوان آزادي را - هر چند اين آزادي مبني و مجراي صحيحي ندارد و گرفتار افراط و تفريط است - بر خود نهاده‌اند. اجازه برپايي تظاهرات و اعتراض داده مي‌شود، ولي در بيشتر موارد مشاهده مي‌شود كه اعتراض‌ها به خشونت كشيده مي‌شود و بسياري دستگير مي‌شوند و مورد ضرب و شتم قرار مي‌گيرند. چنانچه در صدد مقايسه حكومت‌هاي مدّعي آزادي با حكومت علي‌عليه السلام برآييم مي‌بينيم كه هيچ شباهتي ميان آزادي اينان و آزادي در حكومت آن حضرت وجود ندارد و حضرتش تمام اعتراض‌ها را با بزرگواري تحمّل مي‌كرد و كم‌ترين اثري از خشونت وجود نداشت و پس از جنگ نيز با جنگ‌افروزان برخوردي نكردند، بلكه آنها را آزاد گذاشتند.

پس بايد تمام آزادي‌هايي را كه در غرب از آن سخن گفته مي‌شود مرهون اميرالمؤمنين‌عليه السلام دانست، زيرا آموزه‌اي است از ايشان كه در آن جوامع به كار گرفته مي‌شود.

حكمت اعطاي آزادي از ديدگاه اميرالمؤمنين‌عليه السلام‌

در حالي كه حضرت علي‌عليه السلام حق مطلق بودند و به فرموده پيامبر گرامي اسلام: «الحق مع علي وعليّ مع الحق؛ حق با علي و علي با حق است» پس آنهايي كه در مقابل حضرت قرار مي‌گرفتند و اعتراض و تظاهرات مي‌كردند مخالف حق بودند، ولي هرگز حضرت‌عليه السلام با آنان برخورد نمي‌كرد و از طرد، نفي و سركوب آنان پرهيز داشت، دادگاه و مجازاتي براي برخورد با آنان به راه نينداختند. حال اين سؤال پيش مي‌آيد كه: چرا امام‌عليه السلام به جامعه آزادي داد؟ پاسخ اين پرسش را بايد در چنين ويژگي در سيره اميرالمؤمنين‌عليه السلام و نگرش ايشان به حكومت و سياست يافت.

سياست اميرالمؤمنين‌عليه السلام در ادامه سياست رسول گرامي اسلام‌صلي الله عليه وآله وسلم و در راستاي وحي الهي بود. لذا وقتي با موج اعتراض‌ها مواجه مي‌شدند از ابزار قدرت استفاده نمي‌كردند، زيرا حكمتي در عمل ايشان وجود داشت كه مي‌خواستند درسي براي همه بشر باشد و آن اين كه در اداره حكومت و سياست اصل الهي «لا اكراه في الدين؛(351) اجباري در دين نيست» و مصلحت اداره امور جامعه مهم‌تر از شخص است و همين ترجيح مصلحت جامعه بر شخص، سبب گرديد تا اصحاب را از منافق خواندن منافقان واقعي بر حذر داشتند.

غدير، تأمين كننده معاد و معاش بي‌دغدغه‌

در روايتي از اميرالمؤمنين‌عليه السلام نقل شده كه اگر اهداف غدير در جامعه محقق مي‌شد و اميرالمؤمنين‌عليه السلام پس از پيامبرصلي الله عليه وآله وسلم حكومت مي‌كردند آن چنان مي‌شد كه خود فرمودند:

« … ولو أن اللَّه منذ قبض اللَّه نبيه اتبعوني وأطاعوني لأكلوا من فوقهم ومن تحت ارجلهم رغداً الي يوم القيامة؛(352) اگر امت، پس از وفات رسول خدا از من پيروي و فرمان برادري مي‌كردند تا روز قيامت از فراز و زير پاي خود نعمت‌هاي گوارا مي‌خوردند و زندگي توأم با رفاه داشتند».

واژه «رغد» به معني زندگي مرفه است و در چنين زندگي دغدغه فقر و مشكلات معيشت و انگيزه‌اي براي جنگ وجود ندارد.

اگر اميرالمؤمنين‌عليه السلام از مقام حكومت نفي نمي‌شدند و غدير بر پا مي‌شد، و مدت سي سال پس از پيامبرصلي الله عليه وآله وسلم حكومت مي‌كردند نه تنها شريعت دستخوش تحريف نمي‌شد و جنگ و نزاعي رخ نمي‌داد، بلكه راحت‌ترين زندگي مادي و معنوي در جامعه فراهم مي‌شد و جهان براي هميشه در امنيّت و سلامت به سر مي‌برد. به گونه‌اي كه حتي يك فقير در جامعه وجود نداشت و كار خانواده‌اي به نزاع و قطع رحم نمي‌انجاميد. تمام خوبي‌هايي كه بيان شد در صورتي تحقق مي‌يافت، كه غدير برپا مي‌شد، امّا با كمال تأسف آنچه كه شايسته بشر نبود و نصيب بشر شد، نتيجه نفي غدير است. از اين‌رو حضرت بقيةاللَّه‌الاعظم‌عليه السلام پس از ظهورشان همان خواهند كرد كه بر عهده اميرالمؤمنين‌عليه السلام گذارده شده بود.