کتابخانه بالقرآن

بانک غدیر صفحه 4289

صفحه 4289

در زبان روايات هرگز به موردي بر نمي‌خوريم كه به گزاف چيزي يا و قتي را بزرگ و عظيم شمرد، بلكه عظيم شمردن از نظر روايات بر اساس حرمت و عظمت چيزي، مكاني يا زماني است. از ميان زمان‌هايي كه عظيم خوانده شده، آن مقدار كه روايات را كاويده‌ام تنها ماه مبارك رمضان و ماه رجب است.

بر اساس آنچه در روايات آمده، همان طور كه حضرت باري تعالي از ميان خلق خود برگزيدگاني دارد، از ميان زمان‌ها نيز ماه‌ها و روزها و پاره وقت‌هايي را برگزيده است، از جمله موردي كه رسول خدا درباره آن فرموده است:

إن اللَّه عز وجل اختار من الشهور شهر رجب و شعبان و شهر رمضان …؛(414) خداي - عز وجل - ماه رجب و ماه شعبان و ماه مبارك رمضان را از ميان ماه‌ها برگزيد.

در جايي ديگر مي‌خوانيم:

الشهر الحرام العظيم؛(415) [همان] ماه حرام بزرگ.

نيز حضرت رسول صلي الله عليه وآله وسلم درباره اين ماه فرموده است:

شهر اللَّه العظيم شهر رجب؛(416) ماه بزرگ خدا، ماه رجب.

همان طور كه پيش‌تر خوانديم، ماه رجب يكي از ماه‌هايي است كه از يك سو در شمار ماه‌هاي حرام است و از ديگر سو جزء سه ماه برگزيده خداست. در اين جا بحثي ظريف پيش مي‌آيد آيا ماه رجب برتر است يا ماه مبارك رمضان؟ در اين باره رواياتي وارد شده كه به لحاظ رعايت اختصار، از پرداختن به آن پرهيز كرده، به اين بيان بسنده مي‌شود كه اين ماه دربردارنده فضيلت‌ها و برتري‌هاي بسياري است، از جمله اين كه برگزيده خدا و ماه حرام است. وانگهي تا آن جا كه روايات را ديده‌ام، تنها درباره اين ماه و ماه مبارك رمضان تعبير «عظيم» به كار رفته است. البته برگزيدگان، خود داراي مراتبي هستند، اما در هر حال تمام آن‌ها في‌نفسه فرصتي طلايي و مغتنم هستند كه نبايد آن‌ها را از دست داد.

توجه داشته باشيم كه مقايسه اين ماه با طلا تنها و تنها از آن روست كه مثالي بهتر و به ذهن نزديك‌تر وجود ندارد و ذهن دنيايي ما بيش از اين را نمي‌شناسد و لذا چنين فرصت‌هايي را به طلا تشبيه مي‌كنيم و اين در حالي است كه موهبت‌هاي الهي در قالب ماه‌هاي بزرگ، روزهاي بزرگ و … فراتر از تصور و فرصتي فوق‌العاده هستند، در حالي كه طلا، وسيله‌اي است براي گذراندن چند روز دنيا.

به يك سخن اگرچه ماه رجب - به حسب موارد يادشده - من حيث المجموع ويژگي‌هايي دارد كه در ماه شعبان و ماه مبارك رمضان يافت نمي‌شود، اما بر آن نيستم كه ماه رجب را از ماه مبارك رمضان برتر بدانم. البته ماه مبارك رمضان نيز ويژگي‌هايي دارد كه ممكن است در ماه رجب نباشد، اما در هر حال، ماه رجب فرصتي استثنايي است.