کتابخانه بالقرآن

بانک غدیر صفحه 4292

صفحه 4292

بر اساس اين فرموده اميرالمؤمنين عليه السلام فقيهان از جمله مرحوم صاحب جواهر گزاردن نمازهاي مستحب را در چند مكان مستحب مي‌خوانند، به اين معنا كه هر دو ركعت نماز شب در يك جايي از اتاق گزارده شود. اين مطلب را به عنوان عموم و مستحبات در روايت نديده، بلكه در آثار فقها ديده‌ام، ولي ممكن است روايتي بدين منطوق و مضمون باشد. در مقابل، درباره نمازهاي واجب دليل خاص داريم مبني بر اين‌كه مستحب است در يك‌جا خوانده شود. البته اين امر - با لحاظ داشتن باب تزاحم كه باب وسيعي است - ممكن است از يك جهت و ديگري از ديگر جهت مستحب باشد، اما فقيهان غالباً در مورد نمازهاي واجب قائل به اين مطلب هستند كه مستحب است هر نمازگزاري، جايي در خانه‌اش براي نمازهاي واجب مشخص كند و اين از مستحبات فرائض است.

… يتخذ مسجداً للصلاة …؛(423) مصلايي را براي نماز اختصاص دهد.

جان سخن اين‌كه همين زمين و فرش زيرپاي‌مان، بر گفتار، رفتار، هدف از گفتار، هدف شنونده، نيت‌ها و برداشت‌ها گواهي مي‌دهد و اين مطلب، صريح عبارت «رقباء من كل خلقه» است كه پيامبر صلي الله عليه وآله وسلم فرموده است. حضرت باري تعالي افزون بر گواهاني كه از تمام آفريدگان بر اعمال انسان گرفته است، فرشتگاني سخت حساب‌گر نيز بر انسان گمارده و در اين باره مي‌فرمايد:

«لَهُ مُعَقِّبَتٌ مِّن بَيْنِ يَدَيْهِ وَ مِنْ خَلْفِهِ يَحْفَظُونَهُ مِنْ أَمْرِ اللَّهِ … » (424) براي او فرشتگاني است كه پي‌درپي او را به فرمان خدا از پيشِ رو و از پشت سرش پاسداري مي‌كنند.

البته همه آن چيزهايي كه بايد به انسان برسد، قرآن بدان نپرداخته، بلكه بيان آن‌را به پيامبر صلي الله عليه وآله وسلم واگذارده است، آن‌جا كه مي‌فرمايد:

« … وَ مَآ ءَاتَكُمُ الرَّسُولُ فَخُذُوهُ … »؛(425) و آنچه را فرستاده [او] به شما داد، آن‌را بگيريد.

پيامبر اكرم صلي الله عليه وآله وسلم نيز در راستاي وظيفه‌اي كه خدا بر عهده‌اش نهاد، فرمود:

إني مخلف فيكم الثقلين كتاب اللَّه وعترتي؛(426) من دو [امانت] بزرگ در ميان شما برجاي مي‌نهم، كتاب خدا و عترتم.

بر مبناي ضرورت استمرار خط هدايت، عترت پيامبر، يعني امامان معصوم عليهم السلام نيز فقيهان و مراجع تقليد را معرفي نمودند تا براي ما كه قدرت برداشت از قرآن را نداريم آن‌را تبيين كنند؛ كتابي كه به فرموده حضرت حق جامع همه امور مورد نياز بشر است، آن جا كه مي‌فرمايد:

« … وَلاَ رَطْبٍ وَلاَ يَابِسٍ إِلاَّ فِي كِتَبٍ مُّبِينٍ … »؛(427) و هيچ تر و خشكي نيست مگر اين‌كه در كتابي روشن [ثبت]است.