کتابخانه بالقرآن

بانک غدیر صفحه 4296

صفحه 4296

«فَمَن يَعْمَلْ مِثْقَالَ ذَرَّةٍ خَيْرًا يَرَهُ * وَ مَن يَعْمَلْ مِثْقَالَ ذَرَّةٍ شَرًّا يَرَهُ»؛(434) پس هر كه هم‌وزن ذره‌اي نيكي كند [نتيجه]آن‌را خواهد ديد. و هركس هم‌وزن ذره‌اي بدي كند [نتيجه] آن‌را خواهد ديد.

اگر انسان بخواهد به دقت در حساب‌رسي خداوند پي برده، بداند ذره چيست، در فضايي تاريك كه روزنه‌اي روبه آفتاب داشته باشد قرار گيرد و به ذرات معلق در ستون نوري كه از روزنه نفوذ كرده است بنگرد، هريك از ذرات در حال پرواز همان ميزان سنجشي است كه خداوند از آن ياد مي‌كند. در حقيقت خداي قادر متعال اعمالي به خردي يك ذره را - خواه نيك باشد، خواه بد - از نظر دور نخواهد كرد. حال در مقام مقايسه ميان آنچه خدا معيار قرار داده كه ذره است و ميان آنچه بشر به عنوان جزئي‌ترين‌ها كه «موي از ماست كشيدن» است برآييم، خواهيم ديد كه از واقعيت و درك دقت در حساب‌رسي فاصله فراواني داريم، چه اين‌كه موي سياه را به راحتي مي‌توان در ماست تشخيص داد و آن‌را بيرون كشيد، اما برشمردن ذرات سخت دقيق است. در بخشي از روايت مورد بحث كه پيش‌تر بيان شد، عبارت «فينفذهم البصر؛ ديدگان‌شان را تيزبين خواهد كرد» آمده است. قرآن كريم در اين‌باره مي‌فرمايد:

« … فَبَصَرُكَ الْيَوْمَ حَدِيدٌ»؛(435) و ديده‌ات امروز تيزبين است.

توضيح اين آيه در مبحث معاد بحارالانوار آمده است و بدين معنا كه در قيامت قدرت بينايي افراد بي‌نهايت خواهد شد، آن‌سان كه ميليون‌ها فرسنگ را خواهند ديد، برخلاف قدرت ديد انسان در دنيا كه با اندك تفاوت در فاصله، توان ديدن نيز تغيير خواهد يافت. در روايات، افزون بر آنچه قرآن درباره تيزبيني انسان بيان داشته، از قدرت فوق‌العاده شنوايي انسان در قيامت سخن به ميان آمده است. ثمره چنين توانايي در ديدن و شنيدن اين است كه هيچ گواهي و هيچ سخني كه به نفع يا بر ضد انسان گفته مي‌شود از ديد و شنوايي انسان دور نخواهد بود و خود هم گواه را خواهد ديد و هم گواهي او را خواهد شنيد.

جان سخن اين‌كه لحظه‌ها، ساعت‌ها، ماه‌ها، سال‌ها، شب‌ها، روزها و مكان‌ها همگي گواهاني هستند كه در قيامت بر ضد يا به نفع انسان گواهي خواهند داد.

در اين‌جا بيان مطلبي را لازم مي‌دانم و آن اين كه افرادي به محض خطور مطلبي به ذهن‌شان، دچار اين توهم مي‌شوند كه كشفي كرده‌اند و عالم‌ترين عالمان هستند و براساس توهم خود اشكال‌هايي بر قرآن و نصوص ديني وارد مي‌كنند، غافل از اين كه - متأسفانه - در جهل مركب به سر مي‌برند. البته در طول تاريخ چنين افرادي بسيار بودند و حتي بر اثر توهمِ خودْعالمْ‌پنداري در مقابل امامان معصوم عليهم السلام اظهار دانش مي‌كردند. در روايت آمده است: «شخصي مدعي شد آيات قرآني تناقض دارند، چراكه خداي متعال در جايي مي‌گويد:

« … لَّا يَتَكَلَّمُونَ إِلَّا مَنْ أَذِنَ لَهُ الرَّحْمَنُ وَ قَالَ صَوَابًا»؛(436) و [مردم]سخن نگويند، مگر كسي كه [خداي] رحمان به او رخصت دهد، و سخن راست گويد …

و در جاي ديگر مي‌گويد:

«الْيَوْمَ نَخْتِمُ عَلَي أَفْوَ هِهِمْ … »؛(437) امروز بر دهان‌هاي آنان مهر مي‌نهيم …

بنابراين خدا در جايي مي‌گويد: «سخن مي‌گويند» و در جاي ديگر مي‌خوانيم «بر دهان‌هاي آنان مُهر مي‌نهيم» و اين، تناقضِ [آشكار] است!