کتابخانه بالقرآن

بانک غدیر صفحه 4365

صفحه 4365

ان يوم الغدير في السماء اشهر منه في الارض. [35].

اما معاندان نمي‌توانند و يا نمي‌خواهند اين معنا را درك كنند، از اين روي امر مهم الهي را از صقع ربوبي و ملأ اعلي تنزل داده و به يك امر بشري تبديل كردند.

14 روز رهنمون: «هذا يوم الارشاد». غدير، روزي است كه خداوند به وسيله پيامبر(ص) مردم را به مسير آينده شان راهنمايي كرد، حقايق را گفت، وليّ امر را معرفي كرد، و با بدرقه كردن آن با دعاي معروف اللّهمّ وال من والاه وعاد من عاداه واحب من احبه وابغض من ابغضه [36] راه ولايت و مسير عداوت، طريق حب و بغض مردم را مشخص فرمود. پيامبر(ص) ارشاد كرد و رهنمون داد، مسير آينده را روشن كرد، اما امت چه كرد؟

15 روز آزمون: «ويوم محنة العباد»، «محنت» به معناي آزمودن است و «امتحان» نيز از همين باب است. روز غدير روز آزمايش بندگان بود، روزي كه خداوند، ولي و پذيرش ولايتش را وسيله آزمودن انسانها قرار داد، هر كه آن را پذيرفت و بدان پاي بند بود، سرفراز از بوته آزمايش درآمد، و هر كه آن را رفض كرد هر چند در آن هنگام تبريك گفت در اين امتحان پذيرفته نشد، چرا كه نفي ولايت در حقيقت رها كردن رسالت و ترك توحيد است.

16 روز پيشاهنگان: «يوم الدليل علي الرواد». «رواد» جمع «رايد» به معناي پيش قراول است، اين عبارت ممكن است بدين معنا باشد كه علي(ع) كه خود از پيشگامان ايمان و اسلام است (اول من آمن به، اول من اسلم [37]) و گوي سبقت را در اين ميدان از ديگران ربوده است (كه فرمود «والسابقون السابقون اولئك المقربون واقعه،10و11) [38]، به اين روز و واقعه غدير بر فضايل خود استدلال مي‌كند و مي‌گويد: روز غدير كه روز ولايت و معرفي ولي است دليلي است بر شناخت پيشگامان و پيشاهنگان. پيشگام در ايمانِ به رسالت، پيشاهنگِ در امامت و صدر الائمه است.

17 روز هويدا شدن نهانها: «هذا يوم ابدي خفايا الصدور ومضمران الامور». در اين بخش از خطبه دو احتمال وجود دارد.يكي گوشزد كردن مجدد جريان نفاق و دوروييهاي مذموم كه پيش از اين بدان اشارت فرمود.

ديگر، آشكار شدن اسرار ممدوح؛ يعني روزي كه خداوند، راز بين خود و رسولش را آشكار كرد، در آن روز پيامبر(ص) سرّي را كه خداوند در درونش به وديعت نهاده بود و پيامبر از افشاي آن در هراس بود، با تضمين بر تأمين آن را آشكار كرد. (بلغ ما انزل اليك من ربك … واللّه يعصمك من الناس). شايد تركيب «مضمرات الامور» مؤيد همين معنا باشد.

18 روز شناسايي خاصان: «هذا يوم النصوص علي اهل الخصوص». پيامبر مكرم(ص) از آغاز بعثت تا حجة البلاغ، بارها به اشاره و كنايه به معرفي علي(ع) پرداخته بود، در حديث «يوم الانذار»، در حديث منزلت و … اما در جريان غدير بدون هيچ پرده پوشي و به دور از هر گونه كنايه و اشاره و با صراحت تمام به معرفي علي(ع) به عنوان ولي امر مسلمين پرداخت و راه هرگونه توجيه را مسدود كرد زيرا كه فرمود: «من كنت مولاه فعليّ مولاه». از اين روست كه امام مي‌فرمايد: غدير روز تنصيص است روز معرفي خاصان (علي) با سخن صريح است.

19 روز اوصيا و انبيا: «هذا يوم شيث، هذا يوم ادريس، هذا يوم يوشع، هذا يوم شمعون». در اين بخش از خطبه امام به تعلق روز غدير به برخي از انبيا و اوصيا چون ادريس، شيث، يوشع و شمعون اشارت مي‌كند، قرآن كريم درباره ادريس مي‌فرمايد: واذكر في الكتاب ادريس انه كان صديقاً نبياً(مريم،56).

شيث، به حسب تاريخ، وصي حضرت آدم بوده است؛ يوشع نيز جانشين حضرت موسي(ع)، [39] و شمعون جانشين حضرت عيسي(ع) بوده است. [40] در ادامه روايت مي‌خوانيم كه روز غدير به آدم (قبول توبه)، ابراهيم (نجات از آتش)، هارون (جانشيني از موسي) و عيسي(ع) تعلّق دارد. [41].