کتابخانه بالقرآن

بانک غدیر صفحه 4661

صفحه 4661

فلاسفه نيز به اين واقعيت توجه كرده‌اند از جمله ابن سينا شرحي مفصل نوشته است در جواب شيخ ابوسعيد ابوالخير، درباره‌ي اهميت و فايده‌ي زيارت قبور صالحان و مردم بزرگ و كامل [266].

پس از اين همه، در مذهب شيعه، مكتب زيارت، يكي از آموزنده‌ترين و سازنده‌ترين مكاتب بوده است، زيرا بزرگان شيعه نوعا شهيد شده‌اند. و در زيارتهاي آنان دو مضمون همواره ذكر شده است كه خواندن و توجه به آن دو مضمون، در حال زيارت و صفاي دل و كنار تربت شهيد، تأثيري غير قابل انكار دارد.

آن دو مضمون، يكي مربوط به اين جهت است كه اين شهيدان، در راه خدا از همه چيز خود و جان و خون خويش گذشتند و پيوستن به ابديت را، در جوار رحمت حق، بر چند صباح ديگر عمر ترجيح دادند، و در راه ابديت مطلق و پيوند زدن هستي روح خود با آن بيكرانها تأمل و ترديد روا نداشتند. و از اين جهت به والاترين مفهوم بلوغ انسان، در عرصه‌ي رابطه‌ي «انسان- خدا» و «انسان- ابديت» دست يافتند.

مضمون دوم مربوط است به اين جهت كه اين شهيدان، در راه اقامه‌ي عدل و

[صفحه 304]

ايستادگي در برابر جباران و ستمگران و امر به معروف و نهي از منكر خون خود را دادند و جان خود را باختند. و از اين جهت به والاترين مفهوم بلوغ انسان، در عرصه‌ي رابطه‌ي «انسان- جامعه» دست يافتند. [267].

صاحب الغدير، از غلتي كه شيعه از اين مكتب آموزنده دارد نيز متألم بود، و همواره مي‌خواست كه اين انبوهان جماعتهاي شيعه كه از سراسر به سر تربت امامان مي‌روند، يا در درون آباديهاي خويش، همواره مقابر اولاد پيامبر را با شكوه نگاه مي‌دارند، و براي اين نگهداشت هزينها صرف مي‌كنند و به زيارت آنان مي‌شتابند و بدين آثار تبرك مي‌جويند و خجستگي مي‌طلبند، اين همه اقدام اينسان ساده نباشد و بازده جدي پرورشي داشته باشد.

از همين رو، يكي از كارهاي نخستين او، چاپ منقح يكي از معتبرترين متون زيارتي شيعه بود به نام «كامل الزيارات»، [268] چنانكه يكي از تأليفات او كتاب «ادب الزائر» است، در شرح آداب زيارت حضرت امام حسين «ع».

[صفحه 305]