کتابخانه بالقرآن

بانک غدیر صفحه 4679

صفحه 4679

در نخستين نظر، تصور نمي‌رود كه شماره‌ي «شهداي فضيلت» بيش از بيست باشد. من موقعي كه با علامه‌ي اميني گفتگو مي‌كردم، به خيالم نگذشته بود كه شماره‌ي شهداي علماي ما تا اين اندازه زياد باشد. چون متعارف اين است كه شهيدان، در ميان لشكر كشان و شمشير زنان باشند نه عالمان، زيرا عالمان با سلاح جنگي به دفاع نمي‌پردازند، بلكه با انديشه و قلم از حقايق پشتيباني مي‌كنند و مردمان را به سوي عقايد و مبادي حقه سوق

[صفحه 326]

مي‌دهند … اما با اين همه، غيرت علامه‌ي اميني نسبت به صنف خويش، يعني علماء، ابا ورزيده است از نبودن مرداني چند در ميان آنان، كه در راه ياري فضيلت و دفاع از حق شهيد شده باشند.

شهداء الفضيله مشتمل است بر شرح حال 130 تن عالم شهيد و چگونگي شهادت آنان. البته عالماني كه صريحا در راه مبادي اسلامي و فضائيل اجتماعي شهيد شده‌اند، يا آنان كه ضمنا و به نوعي، از باب داشتن چنين موضعي، شربت شهادت نوشيده‌اند.در هر حال، گروه عمده‌اي از نامبردگان در كتاب، همانانند كه در خصوص تشيع و ولاي علي و آل علي شهيد شده‌اند و گلگون كفن به درون خاك رفته‌اند و به حيات جاويد پيوسته‌اند.

بايد ياد كرد كه مؤلف در اين كتاب، شهداي عالم شيعه را از قرن چهارم هجري به بعد آورده است [275] و به ذكر آن همه عالم شهيد شيعي، در سه سده‌ي اول، نپرداخته است. علامه‌ي مؤلف خود، در اين‌باره، توضيح مي‌دهد:

اين كتاب، تاريخ و سرگذشت عالمان شهيد ماست كه خون خود را در راه پايدار ماندن حقايق ديني ريختند … و چون آن گروه از عالمان ما شيعه كه در خلال سده‌ي اول و دوم و سوم هجري شهيد شده‌اند، من اين كتاب را با ذكر شهداي سده‌ي چهارم آغاز كردم تا عصر حاضر. و به عنوان «ذيل»، در بسياري از

[صفحه 327]

قرون، شرح حال برخي از شهيدان مشهور شيعه را، كه از شخصيتها و فاضلان بوده‌اند ولي به عنوان «عالم» شهرت نداشته‌اند، نيز آوردم زيرا كه ياد آنان را خالي از اهميت نديدم …

من اين كتاب را به جويندگان فضايل و رهبران كمال انساني تقديم مي‌كنم.

شهداء الفضيله، از نظر مآخذ، غني و معتبر است. از اين رو، محققان و اهل فن، آن را جزو مآخذ كار خويش قرار داده‌اند، مانند خيرالدين زركلي، در «الاعلام» و …